Maaş hesaplaması, çalışanların aylık kazançlarını belirlemek için yaptıkları bir hesaplamadır. Ancak maaş konusunda net ve brüt gibi kavramlar olduğu için kafa karışıklığı da yaşanır. Bunu önlemek için öncelikle net ve brüt maaş kavramlarının ne demek olduğunu ve ardından netten brüte maaş hesaplama formülünü bilmek gerekir. Brüt maaşı hesaplayabilmek için netten brüte maaş formülü kullanılır. Siz de bu hesaplamayı merak ediyorsanız detaylara göz atabilirsiniz.
Net Maaş Nedir?
Vergi ve sigorta kesintisi olmadan işverenlerin işçilerine ödediği ücrete, net maaş denir. Yani net maaş, brüt maaştan vergiler düşüldükten sonra ortaya çıkar. Çalışanın eline geçen miktar, net maaşı ifade eder. Kimi zaman gerçek tutar olarak da isimlendirilir. Net maaşa ulaşmak için brüt maaştan gelir vergisi, sosyal güvenlik primi çalışan tahsisi, damga vergisi, işsizlik sigortası çalışan tahsisi gibi vergiler düşülür. Net maaşta SGK ve prim kesintileri olmadığı için brütten net ücret hesaplama formülü ile kolayca net maaş bulunabilir.
Brüt Maaş Nedir?
Bir çalışanın vergi ve kesinti olmadan önce aldığı toplam ücret, brüt maaşı ifade eder. Gelir vergisi, sağlık sigortası ve damga vergisi gibi kesintiler yapılmadan önceki ücret, brüt maaştır. Aynı zamanda brüt maaş bulunurken tüm ödenekler de eklenir. Brüt gelir, bir işçinin verdiği hizmetlerden dolayı elde ettiği kâr miktarıdır. Fakat çalışanların devlete ödemekle yükümlü olduğu bazı vergiler vardır; bunlar brüt maaştan kesildiğinde elde edilen maaş değişir. Dolayısıyla net ve brüt maaş gibi kavramlar ortaya çıkar.
Netten Brüte Maaş Hesaplama Formülü ve Örneği
Netten brüt maaş hesaplama işlemi için öncelikle net maaşı bilmek gerekir. Bu işlemin formülü kısaca aşağıdaki gibidir:
- Net Maaş = Brüt Maaş – [SGK İşçi Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi + İşsizlik Sigortası (İşçi Payı)]
Netten brüt maaş hesaplama işlemi yapılırken pek çok vergi oranı düşüldüğü için içinde bulunan yılın verileri kullanılmalıdır. 2023 yılı için netten brüte maaş hesaplama yapılacaksa kesintilerin oranı bilinmelidir. Bu kesintiler aşağıdaki gibidir:
- Gelir Vergisi Tutarı = Gelir Vergisi Matrahı x Gelir Vergisi Oranı
- Damga Vergisi Tutarı = Brüt Maaş x Damga Vergisi Oranı (%0,759)
- Sosyal Sigorta Primi (İşçi Payı) = Brüt maaşın %14’ü
- Gelir Vergisi Matrahı = Brüt Maaş – SGK İşçi Primi – İşsizlik Sigortası (İşçi Payı)
- İşsizlik Sigortası (İşçi Payı) = Brüt maaşın %1’i
Net maaşın 10.000 TL olduğu ve brüt maaşın B olarak ifade edildiği bir örnek üzerinden netten brüte maaş hesaplama örneği aşağıda verilmiştir:
- 10.000,00 TL = B – [B x %14 + %85B x %15 + B x %1 + B x %0,759]
- Bu durumda kesintilerin toplamı 15000B + 12750B + 759B/100000 = 28509B/100000
- Kesintilerin toplamını brüt maaştan çıkardığımız zaman ise 71491B/100000
- 10.0000 = 71491B/100000 ise B = 13.987,77 TL olarak hesaplanır.
Brütten nete maaş hesaplaması yaparken de yukarıdaki formülün tersine brüt maaş tutarı, kanuni kesintilerin toplamından çıkarılmalıdır. Formülü ise şu şekildedir:
- Brüt Maaş = Net Maaş + [SGK İşçi Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi + İşsizlik Sigortası (İşçi Payı)]
Netten Brüte Maaş Hesaplama Neden Önemli?
Maaş hesaplamaları esnasında net maaş ve brüt maaş gibi kavramlar olduğu için bazı karışıklıklar yaşanabilir. Bu yüzden maaş hesaplarken bazı unsurlara dikkat etmek gerekir. Brüt maaştan vergiler kesildikten sonra kalan tutara net maaş denir. Dolayısıyla işçilerin eline geçen para miktarını ifade eder. Yani net maaş ile brüt maaş arasındaki farkı bilmek ve vergilerin ne kadar kesildiğini öğrenmek önemlidir. Brüt maaş içinde yer alan vergilerin hangileri olduğu ve bu vergilerin miktarı bilinirse, işçilerin alacakları net maaşı öğrenebilir. Brüt maaş ise maaş bordrosunda yer alan ve kredi, teşvik gibi başvurular esnasında sorulan ücrettir. Bu başvurularda kişilerin brüt maaşı baz alınır ve buna göre değerlendirme yapılır.
Net Maaş ile Brüt Maaş Arasındaki Fark Nedir?
Eğer çalışan olarak net maaşınız ile brüt maaşınız arasındaki farkı öğrenmek istiyorsanız, çalıştığınız kurumun insan kaynakları departmanından maaş bordrosu talep edebilirsiniz. Bu maaş bordrosunda brüt maaştan hangi vergilerin kesildiği belirtilir. Net maaş ile brüt maaş arasındaki fark hakkında bilinmesi gerekenler ise şunlardır:
- Herhangi bir kesinti yapılmadan önce ödenmesi kararlaştırılan ücret brüt maaştır. Vergi veya kesintiler düşüldükten sonra ise kalan tutar net maaşı gösterir.
- En önemli fark ise brüt maaşın her zaman net maaştan daha yüksek olduğudur.
- Net maaş her zaman brüt maaşa bağlıdır; çünkü o tutara göre değişiklik gösterir.
- Brüt maaşın kapsamında işverenin her yıl çalışanı için ödediği giderler yer alırken; net maaş çalışan kişinin aylık elde ettiği sabit gelirdir.
2023 Yılında Ücret Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Oranları
Gelir dilimine göre işçilerin brüt maaşından düşülecek gelir vergisi oranı değişiklik gösterir. 2023 yılı için gelir dilimine göre ödenmesi gereken vergi oranları aşağıda gösterilmiştir:
- 70.000 TL gelir diliminde yer alanlar için vergi oranı %15’tir.
- 150.000 TL gelir diliminde yer alanlar için vergi oranı %20’tir.
- 550.000 TL gelir diliminde yer alanlar için vergi oranı %27’tir.
- 1.900.000 TL gelir diliminde yer alanlar için vergi oranı %35’tir.
Çalışanlar, maaşlarını net maaş sistemi ile alırsa herhangi bir eksilme yaşamazlar. Ancak bu sistemle ödeme durumu işverenlerin genellikle kabul ettiği bir şey değildir. Çünkü; işveren yıllık kazancı ve buna bağlı olarak da gelir vergisi artan çalışanı için net maaşında değişiklik olmadan her ay aynı tutarda ödeme yaparsa, yıl sonuna doğru ödemesi gereken brüt maaş miktarı artar. Dolayısıyla çalışanlarla net maaş üzerinden değil, brüt maaş üzerinden anlaşma yaparlar. Yani brüt maaş sisteminde elde edilen sabit gelir değişiklik gösterdiği için genellikle işçiler bu sistemi tercih etmezler. İşverenler ise net maaş sistemini, kasadan çıkacak para açısından düşünerek kabul etmezler. Bu durumda taraflar arasında bir anlaşma yapılmalıdır.
Netten Brüte Maaş Hesaplaması Kolayca Nasıl Yapılır?
Pratik bir şekilde netten brüte maaş hesaplaması yapmak istiyorsanız, bunun için özel olarak geliştirilmiş hesaplama araçlarını kullanabilirsiniz. Bu araçlar, her yıl güncellenen vergi oranlarına göre düzenlendiği için hesaplama yaparken tüm oranları doğru olarak ele alır. Netten brüte maaş hesaplarken net maaşınızı, çalışma yılınızı, başlangıç ayınızı girdiğinizde bu araçlar kısa süre içinde hesaplama yapar. Aynı şekilde brütten nete maaş hesaplarken de brüt maaşınızı girerek net maaşınızı kolay bir şekilde bulmanızı sağlar. Ayrıca hesaplama yapmak istediğiniz çalışan tipini de normal ve emekli olarak seçebileceğiniz hesaplama araçları vardır.
Personellerinizin maaşlarını hesaplayabilmeniz konusunda kolaylık sağlayan Bizim Hesap, şirketinizi yönetirken mali konularda size yardımcı olur. Mobil uygulama sayesinde 7/24 ihtiyacınız olan her yerden Bizim Hesap’a ulaşabilir ve iş yükünüzü hafifletebilirsiniz. Bunun için 3 adımda Bizim Hesap’a kolayca geçiş yapabilir ve ön muhasebe işlerinizde hız kazanabilirsiniz.