Zaman zaman çalışanların fazla mesai yapması kaçınılmazdır. Ancak bu noktada işverenin, fazla çalışmanın karşılığını yasal çerçevede vermesi gerekir.
Bu, hem yasalara uymak hem de çalışan memnuniyeti açısından önemlidir.
Hem işveren hem de çalışanı ilgilendiren; fazla mesai saatlik ücret hesaplama, fazla mesai sayılan durumlar, bordroda fazla mesai gösterme gibi noktaları için inceledik. Detaylar için okumaya devam edin.
2025’te Fazla Mesai Ücreti Ne Kadardır?
Fazla mesai ücreti, yasal düzenlemelere göre ve çalışanların brüt saatlik ücreti dikkate alınarak belirlenir. Dolayısıyla her çalışan için ödenen tek bir ücret söz konusu değil.
Fazla çalışmanın her saati için verilecek ücret, saat başına normal çalışma ücretinin %50 fazlasıdır. Yani formül şöyledir:
Fazla mesai ücret = normal saatlik çalışma ücreti + (normal saatlik çalışma ücreti x 50 / 100)
Devlet memurlarının saatlik fazla mesai ücreti ise 2025 yılı için 12,80 TL’dir.
Fazla Mesai Saatlik Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Yukarıdaki fazla mesai ücreti hesaplama formülünü 2025 brüt asgari ücret üzerinden hesaplayalım:
- 2025 yılı için brüt asgari ücret 26.005,50 TL’dir.
- Saatlik brüt asgari ücret 115,58 TL olur.
- Fazla mesai ücreti ise bu tutarın %50 fazlası olduğu için (115,58 x %50 ekleyerek) saat başına 173,37 TL'dir.
İlginizi çekebilir: İşsizlik Maaşı Nasıl Alınır? Nasıl Hesaplanır?
Hangi Durumlar Fazla Mesai Sayılır?
İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliğine göre fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Bunun yanında;
- resmi tatil ve bayram günlerinde çalışmak,
- hafta tatilinde çalışmak,
- günlük 11 saatten fazla ve gece çalışmalarında ise 7,5 saatten fazla çalışmak (haftalık 45 saati geçmese bile) fazla mesaidir.
Ayrıca haftalık çalışma süresi sözleşmelerde 45 saatin altında belirlenmişse bu saati aşan ve 45 saate kadar olan çalışmalar “fazla sürelerle çalışma”dır.
Resmi Tatil Günlerinde Fazla Mesai Nasıl Ödenir?
Resmi tatiller ve bayram günlerinde çalışan işçilere, o gün için ek bir günlük ücret daha ödenir. Yani resmi tatillerde yapılan çalışmalar için normal saatlik ücretin %50’si değil %100 fazlası ödenir.
Fazla Mesai için Yazılı Onay Gerekli Midir?
Evet, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için işçinin yazılı onayı gerekir. Böylece işçinin rızası dışında fazla mesai yaptırılmasının önüne geçmek amaçlanır.
Ancak olağanüstü durumlarda ya da zorunlu nedenlerle yapılan fazla çalışmalarda bu onay aranmaz.
Aylık Fazla Mesai Sınırı Var Mıdır?
İş Kanununa göre fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz. Bu süreyi ay bazlı hesapladığımızda ise bir çalışan aylık en fazla 22,5 saat fazla mesai yapabilir.
İlginizi çekebilir: Bir Personelin İşletmeye Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
Mesai Ücreti Ödenmezse Ne Yapılır?
İş Kanunu 24. maddeye göre işçinin ücretinin ödenmemesi, işçi için haklı fesih sebebidir. Fazla mesai ücreti de işçiye ödenen ücret türlerinden olduğu için ödenmemesi durumunda işçi, iş sözleşmesini haklı fesih ile derhal sonlandırabilir.
Bu gibi uyuşmazlık durumlarında İş Mahkemesi ile çalışan haklarını arayabilir ve fazla mesai alacağı davası açabilir. Ancak öncelikle zorunlu arabuluculuk süreci başlatılması gerekir.
Bordroda Fazla Mesai Nasıl Gösterilir?
Fazla mesai bordroda; “Fazla Mesai”, “Fazla Çalışma” gibi açık bir şekilde ve ayrı bir satırda belirtilmelidir. Bu satırda yapılan fazla mesai saati ve bu saatler karşılığı ödenen ücret net olarak yazılmalı.
Mesai saati ve karşılığında verilecek ücreti yazarken bu hesaplamanın detayları da yazılmalı (saatlik brüt ücret x %50).
Maaş bordrosu hazırlamayla ilgili detaylar için Maaş Bordrosu Nedir? Nasıl Hazırlanır? blog yazımızı inceleyebilirsiniz.
