Finans ve muhasebe sektörü, bu son 20 yılda, hızlı teknolojik devinimden payını aldı. Artık bir çok muhasebeci, iş süreçlerini yönetmek için dijital araçlar kullanıyor ve kağıt kalem kalabalığı yapmadan işlerini çözüyor. Teknolojik dönüşüm devam ederken sayısız muhasebe fonksiyonu daha da insansızlaşarak makineleşiyor.
Muhasebeciler robota dönüşecek mi?
Elbette hayır. Robotların devrimi hakkında ortaya koyulan tartışmalar henüz mantıklı olmaktan daha çok kurgusal. Gerçek dünyada, yakın ve orta vadeli bir gelecekte teknolojik dönüşümün, insan faktörünü gereksiz bir hale getirmesine imkan yok.
Aksine; bulut, yapay zeka ve blok zinciri gibi gelişen dijital teknolojiler, muhasebecilerin yetkinliğini tüm finans sektöründe daha da artıracak. Trendlere sırtlarını dönmeyen muhasebeciler üstlerine düşen rolü gerçekleştirirken daha büyük bir kapasiteye sahip olacaklar.
Bulut teknolojisinin gücünü kontrol etmek
Accounting Today‘in araştırmasına göre 2026 yılına gelindiğinde muhasebe yazılımlarının global pazarının 11.8 Milyar dolar seviyesine ulaşacağı tahmin ediliyor. Dijitalleşme, bulut teknolojisinden önce geleneksel yazılım firmalarının girişimleriyle, zaten yıllar önce başlamıştı. Artık bulut teknolojisinin gücü ve hizmet olarak yazılım sunan uygulamalar ile finansal verilere, internete erişimi olan tüm cihazlarla ulaşabiliyor olması, yeni bir çağın kapılarını aralıyor.
Büyüyen dijital ekosisteme ait uygulamaların yazılım platformlarıyla uyumlu bir hale gelmesi, ofis süreçleri ile geniş bir yelpazede, iş alanlarının ve sektörlerin daha verimli bir şekilde yönetebileceğini kanıtlandı. Bununla beraber ne masaüstü ne de şirket geneli eski tip yazlımlar yakın bir tarihte yok olup gitmeyecekler. Bunun en güzel örneklerinden biri olarak QuickBooks Online, 2017 yılından 2 milyon kullanıcıya ulaştı. Hâlâ ciddi miktarda QuickBooks Desktop kullanıcısı, bu yazılımı kullanmaya devam ediyor. Tıpkı Türkiye’de hâlâ hatırı sayılır sayıda işletmenin Logo Muhasebe Yazılımı kullanıyor olması gibi. Online kullanıcıların %80’i herhangi bir muhasebe yazılımını ilk kez kullanan insanlardan oluşuyor. Bu kullanıcılar, masaüstü programlardan bulut tabanlı programlara geçen kullanıcılar değiller. Pazarın genişleme gücü açısından bu çok önemli bir veri. Özellikle küçük ve ortak ölçekli kullanıcılar online muhasebe yazılımı sektöründe ön planda rol alan potansiyel müşteriler olarak dikkat çekiyorlar.
Otomasyonun hızlanması
2020 yılında, vergi beyannamelerinin hazırlanması, maaş ödemeleri, denetlemeler ve belirli bankacılık işlemlerinin tamamen otomatik bir hale getirilmesi bekleniyor. Her muhasebe ile ilgili kayıttan iki kopya alan, neredeyse 500 senelik eski muhasebe prensiplerinden bu yana gerçekleşen en önemli değişimin, bu olacağı düşünülüyor.
Herkesin dediği gibi yapay zeka ve öğrenen makineler, insan zekasına duyulan ihtiyacı bir anda ortadan kaldırmayacak. Aksine bu dijital araçlar muhasebecilere, verilere gerçek zamanlı ve etkin bir veri erişim sağlayacak.
Beklentiler gelecekte bir çok şirketin blockchain (blok zinciri) ve online muhasebe yazılımları kullanacağı yönünde. Yapay zeka bileşenleri daha çok mevcut verilerin doğruluğunun optimum bir süre zarfı içinde kontrol edilmesini ve sağlamasının yapılmasını sağlayacak.
Algoritmalar, büyük verinin bir araya toplanıp işlenmesi konusunda etkinliklerini artırmaya devam ederken, bilgisayarlar sadece büyük birer işlem makinesi olacaklar. İnsan aklının yorumlayıcı gücünün, yapay zeka ile kısa bir süre içerisinde yer değiştirmesi şimdilik mümkün görünmüyor. Sonuç olarak bir makineye genel geçer algıyı öğretmek hâlâ çok zor.
Blockchain’in getirdikleri
Kripto para birimlerinin sadece blockchain teknolojisi ile kullanılacağı düşünülüyor. Geçtiğimiz yıl Los Angeles’da gerçekleşen Accounting and Finance Fair’de, blockchain teknolojisi sayesinde akıllı kontratların sistemi domine edeceği öngörülüyor.
Yenilikçi ruh
Bulut, yapay zeka ve blok zinciri teknolojileri, manuel iş akışlarının ve işlem bazlı görevlerin otomatik bir hale getirilmesi konusunda güçlü birer araçlar. Bununla beraber özel uzmanlık gerektiren alanlar, planlama ve karar verme fonksiyonları, otomatik bir hale getirilmesi en zor unsurlar olarak göze çarpıyor.
Sonuç olarak muhasebe ve finans sektörü profesyonelleri gelecekte kariyerlerine devam etmek istiyorlarsa teknolojik gelişimleri kabul edip kucaklamak zorundalar. Teknoloji evrilirken meslek sahipleri de kendilerini geliştirmeye mecburlar.
Zaman ve nakit akışı, yönetimindeki aksamalar bir şirketin geleceği için hayatidir. Daha iyi ve doğru verilerden bu dijital araçlar sayesinde hareket kabiliyeti sağlayan iç görüler elde eden muhasebeciler, gelecekte beklediklerinden daha fazlasına sahip olacaklar.
İnsan faktörünün modası kolay kolay geçmeyecek
Tesla markası Fremont California eyaletindeki büyük fabrikasını açarken tamamen otomatize edilmiş bant sistemlerini üretim alanında devrimsel bir gelişme olarak duyurdu. Gerçekte olan ise pek de masum değildi. Yapay zeka, fabrikada üretimin yavaşlamasına neden oldu. Tesis istenilen üretim rakamlarına ulaşamadı. Şirket bir süreliğine fabrikayı kapatıp robotları bakıma almak zorunda kaldı.
Bu olay sonrasında şirketin kurucusu Elon Musk, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada aşırı otomatizasyonun bir hata, hatta kendi hatası, olduğunu kabul etmek zorunda kaldı ve insan faktörünün hak ettiği ilgiyi görmediğini söyledi.
İnsan faktörü, muhasebecilik işinde asla önemsizleşmeyecek. İnsanlar fikir bulurlar ve bu fikirlerden iş alanları yaratırlar. Patronlar, iş süreçlerini yönetirken deneyimli muhasebecilere daima ihtiyaç duyacaklar. Teknoloji değişebilir ama iş süreçlerinin dinamiği aynı kalacak.