Gerçek faydalanıcı bildirimi, herhangi bir tüzel kişilik veya şirketin asıl hak sahiplerini belirleme amacıyla yapılan bir bildirimdir. Özellikle yasa dışı faaliyetlerin ve kara para aklamayı önleme açısından son derece önem arz eder. Bazı durumlarda şirketler adına nihai kararı veren kişilerin tespit edilmesi, diğer yatırımcılar nezdinde mümkün olmayabilir. Başta borsaya açık şirketler olmak üzere birçok durumda şirketler adına asıl kararı veren kişi ya da kişilerin tespit edilmesi ise oldukça önem arz eder. Bu durum başta anonim şirket ortaklıkları olmak üzere hissederler üzerinden ortaya çıkabilecek yatırım riskleri oluşması nedeniyle önemlidir. Aynı durum mali suçlarla mücadele açısından da benzerlik gösterir. Vergi Usul Kanunu (VUK) 529 sıralı Genel Tebliğ’de bu tarz durumların önlenmesi amacıyla gerçek faydalanıcı bildirimi düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre şirketleri asıl yöneten, nihai karar verici ya da nüfuz sahibi kişi veya kişiler yasal olarak bildirimde bulunmakla yükümlü hale gelmiştir.
Gerçek Faydalanıcı Ne Demek?
Gerçek faydalanıcı, herhangi bir şirketin yönetiminde nüfuz sahibi ve geri planda olan, şirketin geleceğine matuf kararların alınmasında rol edinen kişiler için kullanılan bir tabirdir. Normalde şirketin yönetim kademesinde bulunan ya da yöneten kişi veya kişilerden bağımsız olarak şirketin geleceğine ilişkin kararların alınmasında rol oynar.
Gerçek Faydalanıcı Kimdir?
Gerçek faydalanıcı, bir şirketin yönetiminde beyan edilen yönetim ekibinden bağımsız olarak nüfuz ya da söz sahibi olan kişidir. Şirketin asıl sahibi olarak tanımlanabilir. Gerçek faydalanıcılar, doğrudan veya dolaylı olarak şirketin veya diğer tüzel kişiliğin menfaatlerinden faydalanan kişilerdir. Yükümlü nazarına işlem yapar. Bununla birlikte gerçek faydalanıcıları temel olarak iki farklı başlık altında ifade etmek mümkündür.
Tüzel Kişilerde Gerçek Faydalanıcı
Tüzel kişilerde gerçek faydalanıcı, birçok açıdan şirketin yönetimine etki eden kişileri tanımlamak için kullanılır.
- Tüzel kişiliğe ait hisselerin %25’lik bölümünden daha fazlasını elinde bulunduran gerçek kişi, kişiler ya da iş ortakları,
- Tüzel kişiliğin %25 oranını aşan paya sahip olan gerçek kişilerin gerçek faydalanıcı olmasının şaibe teşkil ettiği hallerde ya da bu oranda hisseye sahip olan bir ortağın gerçek kişi olmaması durumunda, tüzel kişiliği nüfuz etkisi ve nihai karar verici kapsamında kontrol altında bulunduran kişi ya da kişiler,
- Söz konusu iki tanımlamada gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, şirketin icra işlemlerinde en üst düzey yetkiye sahip olan gerçek kişi ya da kişiler
Gerçek faydalanıcı olarak tespit edilir. Tüzel kişilerde gerçek faydalanıcı, genellikle en üst düzey icra yetkisine sahip olan kişilerdir.
Tüzel Kişiliği Olmayan İş Ortaklıkları Gibi Teşekküllerde Gerçek Faydalanıcı
Gerçek faydalanıcı bildirim için bir diğer durum ise tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekkürlerde gerçek faydalanıcıların tespit edilmesine ilişkindir. Bu tarz durumlarda;
- Tüzel kişiliği bulunmayan teşekkürleri son kertede, nihai karar verecek ölçüde elinde bulunduran kişi ya da kişiler,
- Gerçek faydalanıcının ilk madde kapsamında belirlenememesi halinde tüzel kişiliği bulunmayan teşekkül içerisinde en üst yüzey icra yetkisine sahip olan gerçek kişi ya da kişiler
Üst düzey yönetici sıfatına uygun olarak gerçek faydalanıcı olarak belirlenir. Bununla birlikte söz konusu kişiler nezdinde gerçek faydalanıcı bildirim yapılması zorunludur.
Gerçek Faydalanıcı Bildirimi Nedir?
Gerçek faydalanıcı bildirimi, bir şirketin veya diğer tüzel kişiliğin gerçek hak sahibi ve kontrol sahibi olan kişileri belirlemek için yapılan bir bildirimdir. Bu bildirim, ilgili yasalar ve kanunlar uyarınca şirketlerin yönetiminde nüfuz sahibi olan gerçek nihai karar vericileri, beyan etme konusunda yükümlü kılar.
Dolayısıyla gerçek faydalanıcılar, şirketin yönetiminde ve karar aşamasında nüfuz sahibi olduklarına ilişkin bildirimde bulunmalıdır. Bununla birlikte gerçek faydalanıcı bildirimi süresi hakkında da yine ilgili kanun uyarınca düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre gerçek faydalanıcının bildirim süresi her yılın ağustos ayına kadar sınırlandırılmıştır. Yani, gerçek faydacı bildirimi her yıl yenilenmek kaydıyla ağustos ayına kadar yapılmalıdır.
Kimler Gerçek Faydalanıcı Bildirim Formu Vermek Zorunda?
Gerçek faydalanıcı bilgi formu, 1 Ağustos 2021 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu tarihten itibaren, tasfiye halinde olan şirketler de dahil olmak üzere;
- Eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklığına sahip olan ortaklardan herhangi biri,
- Kollektif şirketlerde şirketi temsil yetkisine sahip olan kişi ya da herhangi bir ortak,
- Kurumlar vergisi mükellefi olan kişiler ya da şirketler,
- Adi ortaklıklarda en yüksek paya sahip olan ortak ya da ortaklar,
- Yabancı ülkede kurulan, Türkiye’de yöneticisi bulunan trust benzeri şirketler ya da Türkiye’de yönetim merkezi olan yabancı şirketler
Gerçek faydalanıcı bildirimi yapmakla mükelleftir. Limited şirket, gibi şirket türlerinde de gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim yapılmalıdır.
Gerçek Faydalanıcı Bildirim Formu Nasıl Doldurulur?
Gerçek faydalanıcı bildirim formu, doğrudan mükellef tarafından hazırlanabilir. Bununla birlikte gerekli hallerde; yeminli mali müşavirler (gelir veya kurumlar vergisi tasdik sözleşmesi bulunan) serbest muhasebeci mali müşavir (aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan) tarafından düzenlenerek gönderilebilir. Formun doldurulması için takip edilmesi gereken adımlar şu şekildedir:
- İnternet Vergi Dairesi’nin resmi web adresine gidin ve buradan faydalanıcıya ilişkin bilgi formunu bulun.
- Sol bölümde yer alan “Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bildirim Formu Girişi” sekmesine tıklayın.
- İstenilen bilgileri eksiksiz ve doğru olarak girin.
- Son olarak en alt bölümünde belgeyi düzenleyene ait bilgileri girin.
Söz konusu bilgileri girdikten sonra gerçek faydalanıcı bildirimi yapmak için “Kaydet ve Onayla” butonuna tıklayarak işlemleri tamamlayabilirsiniz.
Gerçek Faydalanıcı Bildirim Formu Nasıl Verilir?
Gerçek Faydalanıcı bildirim formu, elektronik ortam üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı'na (GİB) gönderilebilir. Bildirimin ve formun hazırlanması sürecinde mali müşavirler görev alabilir. Aynı durum belgenin iletilmesinde de geçerlidir. Yemin mali müşavirler, belgenin hazırlanmasına ilişkin detayların bulunduğu “düzenleyen” bölümünde yer alabilir. Burada doğrudan gerçek faydalanıcının bilgilerine yer vermek de mümkündür. Bu tarz durumlarda şirketlerin vergi alanında uzmanlaşmış görevlilerinden destek alınabilir.
BizimHesap, zamandan ve paradan tasarruf ederek ön muhasebe sürecini sorunsuz şekilde yönetmenizi sağlar. E-ticaret, e-fatura ve e-arşiv çözümleriyle BizimHesap, finansal durumunuzu kolaylıkla takip etme imkanı sunar. BizimHesap ayrıcalıkları ve güvencesiyle işinize değer katmanız son derece kolaydır.
