e-Beyanname, vergi dairesine bildirilmesi gereken evrakların fiziki bir şekilde değil de internet üzerinden bildirilmesidir. Ticari faaliyette bulunan kurumların devlete beyanname vermesi yasal bir zorunluluk olarak bilinir. Normalde fiziki olarak verilen beyannamelerde zaman kaybı ortaya çıkabilir. Teknolojinin de gelişmesiyle birlikte beyannameler internet ortamında düzenlenebilir hale gelmiştir. Bu noktada, e-beyanname gönderme ve kurulum gibi çeşitli hususlar hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Gelirler e beyanname kapsamında değerlendirildiğinden e-beyanname kapsamına giren kişi sayısı fazladır. Peki ama e-beyanname nedir, nasıl düzenlenir, uygulamadan kimler faydalanabilir? e-Beyanname işlemleri nelerdir?
e-Beyanname Nedir?
e-Beyanname, vergi mükellefleri tarafından Vergi Usul Kanunu’nun 257. Maddesine istinaden vergi dairesine iletilmesi gereken belgelerin, elektronik ortamda düzenlenmesi ve gönderilmesidir. Gelir Dairesi Başkanlığı tarafından uygulanan sistem, birçok avantajı bünyesinde barındırır. Bu nedenle son zamanlarda e beyannameye olan ilgi artış göstermiştir.
e-Beyanname Zorunlu mu?
e-Beyanname, 2007 yılından itibaren tüm mükellefler için zorunlu hale gelmiştir. Dolayısıyla artık mükelleflerin, vergi dairesine göndermek zorunda oldukları belgeleri elektronik ortamda iletmesi gereklilik halini almıştır.
Yasal olarak elektronik beyanname vermek durumunda olan mükellefler genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Kurumlar vergisi mükellefleri
- Tüm gelir vergisi mükellefleri
- Muhtasar beyanname mükellefleri
- Katma değer vergisi (KDV) mükellefleri
- Özel tüketim vergisi (ÖTV), şans oyunları ve özel iletişim vergisi mükellefleri
Bu kategoriler dışında kalan mükelleflerin de istemeleri halinde elektronik beyannameye geçmesi olanaklıdır.
Kimler e-Beyanname Uygulamasından Faydalanabilir?
Birçok kişinin merak ettiği, e-beyanname uygulamasından kimlerin faydalanabileceği sorusuna şu şekilde cevap vermek olanaklıdır:
- Avukatlar
- İl özel idareleri
- Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri
- Katma Bütçeli İdareler
- Noterler
- Belediye ve belediyelere bağlı iktisadi işletmeler
- Serbest muhasebeciler
- Gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri
- Yeminli mali müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi imzalamış mükellefler
- Diğer kamu kurumları
- Döner sermayeli işletmeler
- Özerk kuruluşlar
Belirtilen statüdeki mükelleflerin elektronik beyannameden yararlanması olanaklıdır.
İşletmeler için e-Beyannamenin Avantajları Nelerdir?
e-Beyanname işletmeler için çeşitli avantajları bünyesinde barındırır. Bu avantajlar genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Vergi dairesinde oluşan iş yükü azalır.
- Zamandan ve mekândan işlem yapmak olanaklı hale gelir. Aynı zamanda işlemler kısa sürede halledilebileceği için zaman tasarrufu sağlanır.
- Matbu ve posta maliyetleri minimize edilir.
- Vergi kaçakçılığı başta olmak üzere yasa dışı işler önlenir.
- Oluşturulan belgelerin aynı zamanda fiziksel depolanmasına olan ihtiyaç ortadan kalkar.
- Mükellefler, belgeleri çok daha pratik ve zahmetsiz bir şekilde hazırlama şansı elde eder.
Bahsi geçen hususların her biri KDV beyannamesi olmak üzere diğer beyannamelerin tamamı için geçerlidir. Özellikle kağıt masraflarının minimize edilmesini sağlayan bu yöntem, gereksiz işlemler için vakit kaybı yaşanmasını da engeller. Dolayısıyla hem kaynaklar çok daha verimli kullanılır hem de birçok işlem zamandan tasarruf edilerek gerçekleştirilir.
e-Beyanname Başvurusu Nasıl Yapılır?
Özellikle e-beyanname sistemine geçmek zorunda olan mükellefler için başvuru işlemlerinin nasıl yapıldığı önem arz eden bir konudur. e-Beyannamenin başvurusunu yapmak oldukça kolaydır. Bunun için ilk olarak Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formu eksiksiz bir şekilde doldurulur. Ardından bu form, Gelir İdaresi Başkanlığına teslim edilmekte olup işlem tamamlanır.
Başvuru işlemlerinin tamamlanması sonrasında e-beyanname sorgulama, yine GİB üzerinden rahatlıkla yapılabilir. Bu aşamada, beyanname ile ilgili herhangi bir sorun bulunup bulunmadığı tespit edilebilir. Bu nedenle sorgulama işlemlerinin yapılması, sürecin gidişatıyla ilgili son derece önemli bir konudur.
e-Beyanname Belgesi Nasıl Hazırlanır?
e-Beyanname belgesinin hazırlanabilmesi için ilk olarak bilgisayara çeşitli programların kurulması gerekir. e-Beyanname için gerekli programlar; Java Runtime Environment, Adobe Acrobat Reader ve Beyanname Düzenleme Programı şeklinde sıralanabilir. Bahsi geçen programların her biri, beyanname hazırlama aşamalarında işlemlerin son derece basit bir şekilde tamamlanmasını sağlar.
Bu yazılımların bilgisayara kurulması sonrasında gerekli alanların eksiksiz ve doğru olacak şekilde doldurulması gerekir. Ardından e-beyanname, GİB’in web sitesine yüklenerek işlem tamamlanır. Bu adımlar sırasında herhangi bir hatanın ortaya çıkmaması halinde belgenin onaylanacağını belirtmek mümkündür. Fakat hatalı belge gönderildiğinde belgede tespit edilen hatanın çeşitli adımlar uygulanarak düzeltilmesi gerekir.
Hazırlanılan e-Beyanname Nasıl Gönderilir?
Çeşitli yazılımların bilgisayara yüklenmesi ve belgenin hazırlanması sonrasında elektronik beyanname, daha önce de bahsedildiği üzere GİB’in web sitesi aracılığıyla gönderilir. Beyannamenin sorunsuz bir şekilde gönderilebilmesi için atılması gereken adımlar genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Beyanname düzenleme programı ile belge düzenlenir. Ardından e-beyannamenin paketleme işlemi gerçekleştirilir.
- Bir sonraki adım, oluşturulan beyannamenin GİB web sitesine yüklenmesidir. Bu noktada, ilk olarak kullanıcı kodu ve şifre ile GİB’e giriş yapılmalıdır.
- GİB web sitesine giriş yapıldıktan sonra “paket gönderme” butonunun seçilmesi gerekir. Daha sonra paketlenmiş beyanname ilgili kısma yüklenir.
Bu adımların her biri, hazırlanan elektronik beyannamenin GİB üzerinden gönderilmesidir. Her bir adımın doğru şekilde gerçekleştirilmesi son derece önemlidir. Aksi halde süreç içinde çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir.
Hatalı Gönderilen e-Beyanname Düzeltilebilir mi?
e-Beyanname kurulum, düzenleme ve gönderme işlemleri; birbiriyle ilintilidir. Bu nedenle bir aşamada ortaya çıkan herhangi bir sorun, sürecin tamamını olumsuz etkileyebilir. Gönderme aşamasında pek çok nedenden ötürü sorun çıkması olanaklıdır. Özellikle hatalı gönderilen elektronik beyannameler, onaylanma sürecini olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla hatalı gönderilen e-beyannamelerin düzeltilip düzeltilmediği oldukça önemli bir konudur.
Hatalı gönderilen e-beyannamelerin düzeltilmesi olanaklıdır. Bunun için “düzeltme beyannamesi” olarak adlandırılan belgenin kullanılması gerekir. Düzeltme beyannamesinin düzenlenme işlemleri elektronik ortamda yapılır. Bunun için ilk olarak “Düzeltme Beyannamesi Verme Dilekçesi”nin doldurulması gerekir. Dilekçede yer alan kısımların tamamı doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurulmalıdır.
Bir sonraki adım, Düzeltme beyannamesinin oluşturulmasıdır. Hatalı beyannamede yer alan yanlış bilgiler, düzeltme beyannamesinde doğru olacak şekilde doldurulur. Sonra GİB web sitesine yüklenmeli ve işlem tamamlanmalıdır.
e-Beyanname Verilmediğinde Hangi Cezalar ve Yaptırımlar ile Karşılaşılır?
Vergi Usul Kanunu kapsamında e-beyanname mükellefi olan fakat beyannameyi oluşturmayan kişiler, çeşitli ceza ve yaptırımlarla karşılaşır. Bu ceza ve yaptırımlar genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Beyannamenin süresinde verilmemesi durumunda vergi aslının %10, beyannamenin süresinden sonraki 30 gün içinde verilmesi halinde %5’i ve beyanname süresinden 30 günden fazla gecikmesi durumunda ise %100’ü ödenir.
- Mükellef tarafından beyanın gerçekleştirilmesi durumunda %50, kaçakçılık suçundan dolayı olması halinde %300’ü ve ihbar sonucu ya da inceleme yoluyla tespit edilmesi durumunda %100’ü ödenir.
- Bunların yanı sıra çeşitli durumlarda mükellefin vergi dairesine giriş ve çıkışlarının yasaklanması olanaklıdır. Ayrıca mükellefin malvarlığına haciz konması ya da banka hesaplarına el konulması da ihtimal dahilindeki konular arasında yer alır.
- e-Beyanname verilmemesi durumunda, belirtilen cezai durumların uygulanması olanaklıdır. Bu nedenle e-beyannamenin zamanında hazırlanması ve çeşitli yöntemler aracılığıyla GİB üzerinden iletilmesi oldukça önemli bir husustur.
Yenilikçi çalışmalarıyla bilinen Bizim Hesap, kurumlar vergisi başta olmak üzere çeşitli vergi mükelleflerinin e-beyanname ödeme süreçlerinde müşterilerine uzman desteği sunuyor. Siz de Bizim Hesap hizmetlerinden yararlanabilir, e-beyanname hazırlama ve gönderme işlemlerini sorunsuz bir şekilde tamamlayabilirsiniz.