Kurumlar vergisi, mükelleflerin gelirleri üzerinden alınan vergi türleri arasında yer alır. Kurumlar vergisi bir mali yıl içinde kurumun elde ettiği toplam kazançtan belirlenen yasal orana göre devlete ödemesi gereken vergiyi ifade eder. Kurumlar vergisine tabi mükellefler tüzel kişiliğe sahiptir. Şahıs şirketleri için kurumlar vergisi uygulaması bulunmaz. Kurum tüzel kişi olarak düşünülür ve ortaya çıkan mali tabloya göre vergi kesintisi yapılır. Ayrıca kurumlar vergisi mükellefleri, yıl içinde toplam dört defa geçici vergi bildiriminde bulunur ve ödeme yapar. Geçici vergi döneminde devlete ödenen tutarlar yıl sonu genel hesaplamada dikkat alınır. Yıl sonu hesaplamalarında belirlenen gerçek kurumlar vergisi tutarının ilgili vergi dairesi hesaplarına ödenmesi gerekir. Devlet kurumlardan elde ettiği vergi kazancını, kamu ihtiyaçları için kullanır. Bunun yanı sıra ülke sınırları içinde kayıtlı kurumlar bu vergi türüne göre ödeme gerçekleştirir. Kurumlar vergisi, tüzel şirketin elde ettiği yıllık net kazanç üzerinden hesaplanır. 2022 yılı için kurumlar vergisi oranı yasal olarak %23 oranında belirlenmiştir. Gerçek kişi olarak kayıtlı mükellef gelir vergisi öderken, şirketler kurumlar vergisi öder. Şahıs şirketleri ise kurumlar vergisine tabi değildir. Yıl sonunda hesaplanan kurumlar vergisini ödemeyen şirketlere ise vergi daireleri tarafından ceza işlemi uygulanır. Kurumlar vergisi kesinti oranı ise Türkiye Cumhuriyeti Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Kurumlar vergisi beyannamesi verecek işletmelerin ilgili takvim yılına ait vergi oranını dikkate alması gerekir. Peki kurumlar vergisini kimler ne zaman ödemelidir? Gelin detaylara birlikte bakalım.
Kurumlar Vergisi Nedir ve Ne Zaman Verilir?
Kurumlar vergisi, tüzel kişilerin kayıtlı oldukları vergi dairelerine yıllık net kârları üzerinden ödeme yaptığı vergi türüdür. Yıllık olarak verilen kurumlar vergisi, sene sonunu takip eden 4.ayın en geç 25. gününe kadar bildirilmesi gerekir. Aksi takdirde ilgili mükellef para cezası alabilir. Geçici kurumlar vergisi beyannamesi ise üç aylık dönemlerde son ayın 26. günü akşama kadar bildirilmelidir. Ortaya çıkan ve ödemesi yapılan geçici kurumlar vergisi tutarları, yıl sonu genel hesaptan düşülür. Ancak bazı dönemler resmi tatiller beyanname teslim sürelerinde aksamalara yol açabilir. Bu gibi durumlarda mağdur olmamak için vergi dairesi duyurularını takip etmek gerekir. Kurumlar vergisi beyannamelerinin doğru ve hatasız şekilde oluşturulması için dönem içinde ön muhasebe işlemlerinin titizlikle yürütülmesi gerekir. Genel muhasebenin temelini oluşturan ön muhasebe işlemleri, kurumlar vergisi beyannamesinin pratik şekilde oluşturulması için gereklidir. Geciken kurumlar vergisi ödemelerinde ise yasal oranlara göre gecikme zammı uygulaması yapılır. Ödenmeyen vergi borçları şirketin mali açıdan dar boğaza girmesine ve iş akış faaliyetlerinin aksamasına yol açar. Kurumlar vergisi tutarında; genel kurul giderleri, yardım tutarları, komandite ortaklara ödenen kâr payları, kuruluş giderleri, banka katılma hesabı karşılığında ödenen payları, işbaşı eğitim programı giderleri, amortismanlar, işletme için kullanılan taşıt giderleri, personel giderleri gibi birçok indirime tabi giderleri düşmek mümkündür. Hangi giderlerin vergi indirimine uygun olduğu hakkında ufak çaplı araştırma yapmak faydalı olabilir. Şirket içi net kâr oranından düşmeye uygun harcamalar sonrasında ödenmesi gereken kurumlar vergisi tutarı ortaya çıkar. Ödenmeyen vergi borçları için devlet, bazı dönemler taksitlendirme kampanyalarıyla şirketlere ödeme kolaylığı da sağlar.
Kurumlar Vergisi Neleri Kapsar?
Kurumlar vergisi, şirketin yıllık net kâr tutarına göre hesaplanan yasal vergi türüdür. Kazançlar üzerinden çeşitli giderler düşüldükten sonra vergilendirilmesi gereken şirket kazancı ortaya çıkar. Kurumlar vergisinin ortaya çıkması için şirketin kâr elde etmesi gerekir. Ödeme oranı yıllık olarak belirlenen kurumlar vergisi; ticari kazanç, zirai kazanç, şirket içi gayrimenkul ve menkul sermaye gelirleri ile serbest kazanç tutarları üzerinden hesaplanır. Kurumlar vergisi mükellefleri geçici ve yıllık beyanname bildirimleri yapmakla yükümlüdür. Kurumlar vergisi kanunu ve yönetmeliğine göre belirlenen giderler genel hesaplamada vergi ödeme payından düşürülür. Safi kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergi türü, Gelir Vergisi Kanunu’na göre tespit edilir. Kurumlar vergisine örnek şu şekildedir; 2022 yılı içinde 300.000,00 TL kâr elde eden şirketi ele alırsak, tüzel işletmenin yine 2022 yılı için ödemesi gereken vergi tutarı, 300.000,00 TL X %23’tür. İlgili şirketin kayıtlı bulunduğu vergi dairesine 69.000,00 TL ödeme yapması gerekir. Eğer şirket yıl içinde 20.000,00 TL geçici vergi ödemesi yaptıysa bu tutar yıllık vergi hesaplamasında düşülür. Tüzel mükellefler interaktif vergi dairesi sistemine kullanıcı kodu ve şifresi veya e-devlet şifresi ile giriş yaparak, toplam vergi borcunu görebilir. Ayrıca interaktif vergi dairesi uygulaması vergi borcunu ödemeye de imkan tanır. Bunun yanı sıra Türkiye sınırları içinde bulunan kurumlar hem ülke içi hem ülke dışı kazançları üzerinden vergi öderken, yalnızca yurtdışında bulunan kurumlar ise Türkiye sınırları içinde elde ettikleri kâr tutarı üzerinden vergilendirilir. Yıl sonu hesaplamalar geçerli ve doğru biçimde uygulanırsa, kuruma ait ödenmesi gereken vergi pratik şekilde hesaplanabilir.
Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Kurumlar vergisi, şirketlerin cari dönem içinde elde ettikleri net kazanç üzerinden hesaplanır. Kurumlar vergisi hesaplama oranı sabit olup her şirket türü için geçerlidir. Yıl sonunda hesaplanan kurumlar vergisi tutarından, geçici vergi dönemlerinde peşinen yapılan vergi borcu ödemeleri düşülür. Yıl sonu ödenmesi gerekli kurumlar vergisi tutarı, işletmenin mali bilançosuna göre hesaplanır. İşletmenin kâr oranı ne kadar yükselirse, kurumlar vergisi olarak beyan edilen tutarda da gerekli oranda artış gözlenir. Tahakkuk edilen kurumlar vergisinin son ödeme tarihinde ödenmemesi ise işletme faaliyetlerinin aksamasına ve cezai işlem ile karşılaşmaya neden olur. Ayrıca ödenmeyen kurumlar vergisine yasal olarak belirlenen katsayıya göre günlük faiz uygulanır. Örneğin; 1.000.000,00 TL vergi beyannamesinde bulunan işletmenin 2022 yılı için 1.000.000,00 TL X %23 hesaplamasına göre 230.000,00 TL kurumlar vergisi ödemesi gerekir. İşletme 50.000,00 TL geçici vergi ödediyse yıl sonu hesaplaması sonrası ilgili firmanın 180.000,00 TL kurumlar vergisi ödemesi yasal olarak zorunludur.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi
Kurumlar vergisi beyannamesi, ilgili şirket tarafından çalışma yılı bittikten sonra 4. ayın 1’i ile 25’i arasında bildirilir. Beyanname tüzel kişi mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine fiziki veya elektronik ortamda teslim edilir. Kurumlar vergisi beyannamesi oluşturmadan önce dikkat edilmesi gereken konular ise şu şekilde sıralanır:
- Geçmiş yıla ait beyannamelerde yer alan zararlar yeni bilançodan düşülür.
- Şirket içi veya dışı oluşan giderlerin kanunen indirime tabi olup olmadığına bakmak gerekir.
- Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen giderler toplam kâr tutarından düşülmelidir.
- Geçici vergi dönemlerinde beyan edilen ve ödemesi yapılan tutarlar genel hesaplama da dikkate alınır.
- Vergi istisnalarının beyanname üzerinde ayrıntılı şekilde belirtilmesi önemlidir.
- Zarar hesapları için herhangi bir vergi borcu oluşmaz.
- Şirkete ait farklı şubeler bulunsa da tek bir beyanname düzenlenir.
- Beyannamede kasıtlı olarak yanlış bilgi verilmesi ceza tutarının ortaya çıkmasına neden olur.
- Ön muhasebesi ayrıntılı olarak tutulan işletmeler, kurumlar vergisi beyannamesini pratik şekilde doldurabilir.
- Beyannamenin verildiği ayın son gününe kadar vergi borcunun ödenmesi gerekir. İlgili ödeme tarihleri resmi tatil veya özel durumlarda değişebilir.
Kurumlar Vergisini Kim Öder?
Gelir vergisi grubunda yer alan kurumlar vergisi; kooperatifler, sermaye şirketleri, dernek veya vakıf işletmeleri, iktisadi müesseseler ve iş ortaklıkları bulunan kurumları kapsar. Limited, anonim veya sermayesi paylara bölünmüş durumda faaliyet gösteren şirketler, geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi bildirmek zorundadır. Ayrıca kurumlar vergisi iki farklı mükellefiyet türünü içerir. Bu türler; tam ve dar mükellefiyete sahip tüzel kişileri kapsar. Kanuni merkezi Türkiye içinde yer alan kurumlar tam mükellef, merkezi yurtdışında bulunan işletmeler ise dar mükellef olarak tanımlanır. Tam mükellef tüzel kişiler, yurtdışına gerçekleştirdikleri satış kârları üzerinden de kurumlar vergisi öder. Kurumlar, beyannamelerini fiziki veya elektronik ortamda sunmadan önce şirketin net gelir tespitini yapmakla yükümlüdür. Yanlış verilen beyannamelerin düzeltilmesi mümkündür. Bunun için hazırlanan talep beyannamenin eski formu kapsar şekilde düzenlenmesi gerekir. Yıllık kâr tutarından indirim ve harcama tutarlarını düşen şirketler, tespit edilen vergi borcunu yasal süre içinde ödemelidir. Ödenmeyen ve yanlış beyan edilen kurumlar vergisi tutarları, inceleme sonucunda şirketin ceza almasına yol açar. Ayrıca şirketlerin kurumlar vergisi borçlarını, beyan ettikleri tarihe göre ilgili ay sonuna kadar yapması gerekir. Ödemesi gerçekleşmeyen kurumlar vergisi borçlarına yasal sınırlar dahilinde faizler yansıtılır. Siz de kurumlar vergisi beyannamelerinde kolaylık sağlayan çözümlerimiz için Bizim Hesap’ı tercih edebilir, şirketinizin vergi ödemelerini kısa sürede tamamlayabilirsiniz.