Ödediğimiz vergiler pek çok kamu hizmeti için önemli kaynaklar olarak değerlendirilebilir. Ancak özellikle ekonomik zorlukların olduğu dönemlerde mükellefler vergi borçlarını zamanında ödemekte zorlanabiliyor.
Vergi affı, yapılandırma düzenlemeleri ile mükelleflerin borç yükü hafifletilebiliyor.
Bu yazımızda; vergi affı nedir, kimler yararlanabilir, vergi affı başvurusu nasıl yapılır gibi sorularınızı sizler için cevapladık.
Vergi Affı Nedir?
Vergi affı konusunda net bir tanım yapılamadığını fakat çeşitli tanımlarla konusunun daraltıldığı veya genişletildiğini söyleyebiliriz.
Örneğin bir tanımda vergi affı, vergi kanunlarına aykırı hareket edenlere uygulanan idari ve hukuki yaptırımların ortadan kaldırılması (Bülbül, 2003a:206) olarak ifade edilmiş. Tanım incelendiğinde vergi affının kapsamının, tüm kamu alacaklarını kapsamayarak sadece uygulanacak yaptırımların kaldırılması ile sınırlandırıldığı görüyoruz.
Diğer bir tanımda vergi affı, devletin politik nedenlerle kamu alacağından vazgeçmesi; vergi borcunun ortadan kaldırılması yani silinmesi (Erginay, 2003:40) olarak ifade ediliyor. Bu tanımda ise vergi affının kapsamı sınırlandırılmamış aksine tüm kamu alacaklarının kapsayacak şekilde genişletilmiş.
Buraya kadar yapılan tanımlamaların adı her ne kadar af olsa da vergi affı kavramı ile kastedilen şey daha çok vergi borçlarının affı değil, gecikme zam ve cezalarının affı oluyor.
Nitekim vergi hukukunda af; vergi kanunlarına uygun olarak tarh edilmiş vergilerin belli süreler içinde ödenmesi kaydıyla, bunlara ilişkin cezaların veya gecikme zamlarının tamamının veya bir kısmının tahsilinden vazgeçilmesi (Karabulut, 1996:11) olarak tanımlanmıştır.
Görüldüğü üzere af, esas itibariyle vergi cezalarını sona erdirir. Ancak devlet bazen af ile tek taraflı olarak alacağından vazgeçip cezaların yanında vergi asıllarının bir kısmını da affedebilmektedir.
Vergi Affı Hangi Borçları Kapsar?
Bu borçlar her sene kanun ile değişir anca genellikle vergi affına konu olan borçlar şu şekildedir;
- Gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, ÖTV, TV, damga vergisi, harçlar gibi vergilerin cezaları ve gecikme bedelleri,
- Gecikme zamları gibi fer’i borçlar,
- Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü tarafınca verilen öğrenim ve katkı kredisinin alacakları,
- Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda belirtilen alacaklar,
- Belediyelere olan borçlar ve bunların gecikme bedelleri,
- YİKOB (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları) tarafından takı̇p edilen alacaklar,
- SGK’ya olan borçlar.
İlginizi çekebilir: Vergi Borcu Yoktur Yazısı Nedir, Nereden Alınır?
Hangi Vergi Türleri Af Kapsamına Girer?
Vergi affı çoğu zaman; kurumlar vergisi, gelir vergisi, KDV, özel tüketim vergisi gibi dolaylı ve dolaysız vergileri kapsar.
Ayrıca bunlara ek olarak; SGK prim borçları, trafik cezaları, bazı idari para cezaları da af kapsamında olabiliyor.
Vergi Affından Kimler Yararlanabilir?
Vergi affı düzenlemelerinden vergi borcu bulunan kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek kişiler ve kurumlar yararlanabilir.
İlginizi çekebilir: Girişimciler İçin Vergi Yönetimi Rehberi: İşinizi Güvende Tutun
Vergi Affı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru genellikle dijital vergi dairesi sistemi üzerinden veya vergi dairelerine şahsen giderek tamamlanabilir.
Vergi affından faydalanmak isteyen mükelleflerin başvurularını Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğde belirlenen süre içerisinde yapmaları gerekir.
Vergi Borçlarının Yapılandırılması ve Ödeme Planları
Vergi affı düzenlemesi mükelleflere borçlarını taksitlendirme imkanı sunar. Belirlenen süre içerisinde tamamını ödemeleri halinde ek indirimler sağlanabilir. Ödemeler
- anlaşmalı bankaların şubelerinden veya internet bankacılığı uygulamalarından,
- vergi dairelerine başvurarak,
- veya dijital vergi dairesi ya da Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden kolaylıkla yapabilirsiniz.
İlk iki taksiti ödemeyen veya eksik ödeyen her kişinin yapılandırma işlemi sonlanır. Vergi borcunuzu yapılandırma işlemi başvurma aşamasında seçtiğiniz taksit sayısını, başvuru işlemini tamamladıktan sonra değiştiremezsiniz.
Bu nedenle örneğin 18 taksit olarak başvurduysanız en fazla 18 taksitte borcunuzu bitirmek zorundasınız. Kaç taksit olacağı ise kişinin borcuna ve isteğine göre değişir. İkişer ay şeklinde yapılacak olan taksitler; 6, 9, 12 ve 18 taksit olarak değişkenlik gösterir.
6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Kanununa göre azami ödeme şekli 36 taksittir.
2025 Yılında Beklenen Vergi Affı Düzenlemeleri
Henüz 2025 yılı vergi affı konusunda resmi bir açıklama bulunmuyor. Geçtiğimiz yıllarda ekonomik dalgalanmalar nedeniyle mükelleflerin yükünü hafifletmek için bazı vergi affı düzenlemeleri yapılmıştı.
Ancak 2025 yılı için yeni bir vergi düzenlemesi açıklaması henüz bulunmuyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Vergi affı için başvuru için belirlenen tarihlerde devlet dairelerine giderek veya GİB web sitesi üzerinden yapabilirsiniz.
Evet, vergi borçlarınızı yapılandırarak taksitle ödeyebilirsiniz. Taksit sayısını başvuru sırasında seçebilirsiniz.
Vergi affından “tebliğde belirtilen süreye uygun olan” ve af kapsamına dahil olan bütün borçlar için yararlanılır.
Vergi affından yararlanan mükellefler, yeni bir af çıktığı zaman tebliğde belirtilen şartları sağladıkları sürece yararlanabilirler.
