Tevkifatlı fatura mükelleflerin ürün veya hizmet satışı sonrasında kestikleri fatura türlerinden biridir. “Tevkifatlı fatura nedir?” sorusu, fatura kesim işleminde ortaya çıkan verginin taraflar arasında pay edildiği düzenlemeye sahip uygulama olarak yanıtlanır. Fatura kesim işleminde yer alan KDV ve gelir vergisi kesintileri, yasal oranlara göre uygulanır ve ilgili vergi dairesine ödenir. Sektörler arasında tevkifat tutarları ve uygulanma yöntemi farklılık gösterir. Tevkifatlı faturada da normal fatura veya irsaliye faturada yer alan koşullar geçerlidir. Tevkifatlı faturanın amacı ortaya çıkan verginin alıcı ve satıcı tarafından ortak şekilde ödenmesini sağlamaktır. Hizmet veya ürün satışı sonrasında kesilen faturalar ait oldukları sektöre ve faaliyet alanına göre farklı tevkifat oranlarına sahiptir.
Tevkifatlı Fatura Kesmenin Vergi Avantajı Var mı?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tevkifat uygulanacak oranlar ve hizmetler ayrıntılı biçimde belirtilmiştir. KDV tutarı devlet tarafından satıcı ve alıcıya yüklenen vergisel sorumluluktur. Faturaya yansıyan KDV oranı ise sektöre ve ürün türüne göre değişiklik gösterir. Hizmet alan kişi tevkifatlı fatura uygulaması sayesinde alacağı hizmeti daha ucuza mal edebilir. Bunun sebebi fatura sonucunda ortaya çıkan verginin bir kısmının da satıcıya kanunen yüklenmesidir. Kesinti anlamı da taşıyan tevkifat, fatura işleminde yasal orana göre farklı vergi ödemelerinin ortaya çıkmasını sağlar. Tevkifat uygulanacak hizmet kolları, yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. Düzenlemede yer almayan sektör veya hizmet alımlarında ise tevkifat uygulanmaz. Ticari hayatın devam etmesini sağlayan fatura kesim işleminde tevkifatlı fatura oluşturmak için belirli düzeyde bilgiye sahip olmak gerekir. Faaliyet hatalarıyla karşılaşmamak ve vergi beyannameleri düzenlerken zorluk yaşamamak için tevkifatlı fatura kesim işleminin alanında uzman çalışanlar tarafından yapılması önemlidir. Sizin de aklınızda tevkifat hesaplamanın nasıl yapıldığına dair sorular varsa, gelin birlikte detayları ve tevkifatlı fatura türlerini inceleyelim.
KDV Tevkifatı Nedir?
KDV tevkifatında satıcıya ödenen tutara ek olarak belirlenen tevkifat oranına göre ödeme yapılır. Satıcı taraf elde ettiği KDV gelirini ilgili vergi dairesine bildirmek ve ödemek zorundadır. Tevkifatlı faturada alıcı tarafından satıcıya ödenen KDV tutarının tamamı ya da bir kısmı ana paradan düşülür ve direkt vergi dairesine ödenir. KDV tevkifatında işlem sonucunda ortaya çıkan vergi payı, alıcı ve satıcı arasında bölüştürülür. Elde edilen tevkifatlı kazanç KDV 2 beyannamesi ile fiziki veya elektronik ortamda ilgili vergi dairesine beyan edilir. KDV tevkifatı yapan kuruluşlar arasında; bahçe ve çevre bakım hizmetleri, mimarlık büroları, mühendislik hizmetleri, yapı denetim şirketleri, makine ve teçhizat hizmeti verenler, özel güvenlik sektörü ve taşıtlara ilişkin bakım onarım çalışması yapan işletmeler yer alır. Ayrıca tevkifat uygulayan alıcı vergi mükellefi ise ödediği miktarın 1 nolu KDV beyannamesinde indirim konusu olmasını talep edebilir.
Gelir Vergisi Tevkifatı Nedir?
Tevkifatlı fatura uygulaması, mükelleflerin vergisel ödemelerini daha düzenli ve tutarlı şekilde yapmasına imkan sağlar. Tevkifatlı fatura türleri içinde yer alan gelir vergisi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılan gelir kaynakları üzerinden Bakanlar Kurulu’nun belirlemiş olduğu oranlara göre uygulanır. Gelir vergisi tevkifatı sayesinde devlet alacağı vergiyi daha kısa sürede tahsil ederken, vergi mükellefinin de işlem yükü azalmış olur. Gelir vergisi tevkifatında bazı gelirler nihai kazanç olarak işlenir. Diğer gelirlere ait ödenen tevkifatlar ise yıllık vergi beyannamesinde mahsup edilebilir. Yıllara yaygın inşaat ve onarım bedelleri, şans oyunları ödemeleri, gerçek ve tüzel kişilerin iş akdi ile bağlı olmadıkları kişilere yaptıkları ödemeler, PTT acenteleri ödemeleri, esnaf muaflığından yararlananlara yapılan ödemeler, çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançlar, serbest meslek işleriyle uğraşan mükelleflere yapılan ödemeler, sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler, repo gelirleri, banka ve sermaye piyasalarında elde edilen kâr payları, gayrimenkul veya menkul sermayelerden elde edilen kazançlar gibi ticari faaliyet alanlarında tevkifatlı fatura kesmek mümkündür.
Tevkifatlı Faturan Vergisi ve Uygulanan Oranlar Nelerdir?
Tevkifatlı fatura kesen ve vergi geliri elde eden mükelleflerin, ilgili vergi payını devlete ödemesi yasal olarak zorunludur. İlgili kişiler yıllık veya geçici vergi beyannamelerinde tevkifatlı fatura bilgilerini ve işletme faaliyet alanlarını belirtmelidir. Geçici beyannamelerde bildirilen tevkifatlı fatura tutarlarına ait verginin ödenmemesi ise usul cezası almaya neden olabilir. Bu sebeple ilgili beyannamelerin anlaşılır ve doğru biçimde düzenlenmesi önemlidir. Ayrıca beyannamelerde yer alan tutarların şirket içi muhasebe evraklarıyla karşılaştırılması ufak sorunların ortaya çıkmasını engeller. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen tevkifat uygulama oranları ise şu şekilde sıralanır:
- İşletme merkezi Türkiye’de bulunmayan firmalar tam tevkifat,
- Kiralama işlemi faaliyetleri yürüten kurumlar tam tevkifat,
- Özel güvenlik hizmeti sağlayıcı işletmeler 9/10 oranında,
- Yeme içme servisi yapan kuruluşlar, servis taşımacılığı işletmeleri ile ağaç ve orman ürünü tedarik eden firmalar 5/10 oranında,
- Baskı ve basım hizmetleri sağlayan kurumlar 7/10 oranında,
- Yük taşımacılığı hizmet alımlarında ise 2/10 oranında tevkifat uygulanması yasal olarak zorunludur.
Hangi Kurumlar Tevkifat Yapabilir?
Döner sermayeli kurumlar, bankalar, kamu kurumu özelliği taşıyan meslek kuruluşları, kanunla kurulan tüzel kişiliğe sahip yardım sandıkları, vadeli işlem borsaları dahil tüm borsalar, payları menkul kıymetler borsasında işlem gören şirketler, katma bütçeli daireler, belediyeler, il özel idare birimleri ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen mükellefler, gelir vergisi ve KDV tevkifatlı fatura kesebilir. Gelir vergisi tevkifatlı fatura ve KDV paylaşımlı fatura, devletin kaynaktan kısa sürede vergi tahsili gerçekleştirmesini sağlar. Tevkifatlı faturada Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen 5/10, 7/10 veya 9/10 gibi tevkifat kesinti oranları uygulanır. Tevkifatlı fatura kesmeden önce tarafların karşılıklı olarak teyitleşmesi gerekir. Tevkifata uygun olmayan kişiler, ilgili uygulamadan yararlanamaz. Siz de online fatura uygulamaları ile kolayca tevkifatlı fatura kesebilir, işletmenizin fatura kesiminde oluşan iş yükünü hafifletirken, ürünlere ait KDV tevkifat tutarlarını da kolayca hesaplayabilirsiniz.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesaplaması KDV tevkifatı ve gelir vergisi tevkifatında farklı oranlarla uygulanır. İlgili oranlar devletin yetkili kurumları tarafından belirlenir. Ayrıca belirlenen tevkifat hesaplama oranları bazı dönemler değişiklik gösterebilir. Vergi tutarını bölüştüren tevkifat uygulaması sayesinde küçük matrahların gözden kaçmasını önlemek mümkündür. Bunun yanı sıra tevkifatlı fatura uygulaması, maliyenin ve vergi mükellefinin işlem yükünün azalmasını da sağlar. Doğrudan kaynak üzerinden vergi kesintisi yapmaya imkan tanıyan tevkifatlı fatura, verginin mükellef üzerindeki olumsuz psikolojik etkisini de azaltır. KDV tevkifatı ve gelir vergisi tevkifatına örnek verecek olursak:
- KDV tevkifatı örneği: 1.000 TL tutarında mal ve hizmet bedeli içeren fatura kesilirse, ilgili faturanın KDV oranı %18’ten 180,00 TL olur. Topla KDV X Tevkifat oranı hesaplamasından, 180,00 TL X 7/10 sonucunda alıcı tarafa 126,00 TL KDV tevkifatı yansıtılır. 126,00 TL’yi alıcı taraf vergi dairesine öderken, satıcı 1.054,00 TL tutarında KDV ödemesi gerçekleştirir.
- Gelir vergisi tevkifat örneği: 2021 yılında bir kişi gayrimenkulünü işyeri olarak aylık net 30.000,00 TL’ye kiraya vermiş ise yapılması gereken vergi kesintisi kiracı üzerindedir. Brüt tutarın %20’si gelir vergisi olacağından kiracı işyeri sahibine 36.000,00 TL ödeme yapar. Aradaki 6.000,00 TL’lik fark, gelir vergisi tevkifatı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir ve ödenir.
Tevkifatlı fatura hesaplaması biraz karışık gibi görünsede akıllı elektronik uygulamalar sayesinde oldukça kolaydır. Uygulamalarımız arasında yer alan fatura kesim platformunda tevkifat oranı seçmek ve hesaplamayı otomatik şekilde yapmak mümkündür. Ayrıca Bizim Hesap sayesinde ürünler bazında KDV tevkifat tutarlarını görebilir, gerekli düzenlemeleri yapabilirsiniz. Yasaya uygun istediğiniz ürüne kısa sürede tevkifat uygulamak ise oldukça pratiktir. Siz de Bizim Hesap ile tek fatura içeriğinde kolayca tevkifat işlemi yapabilir, işletmenizin fatura kesimi ve ön muhasebe işlerinde zamandan tasarruf edebilirsiniz.