Tevkifatlı fatura mükelleflerin ürün veya hizmet satışı sonrasında kestikleri fatura türlerinden biridir. Bu fatura türü, vergi mevzuatında önemli bir yere sahip olan ve vergi yükünün daha adil bir şekilde dağıtılmasını sağlayan bir uygulamadır. Bu blog yazısında, tevkifatın ne olduğunu, farklı türlerini ve tevkifatlı fatura kesiminin inceliklerini bulabilirsiniz. Ayrıca tevkifatın vergi avantajlarından nasıl yararlanabileceğinizi ve bu sürecin işletmeler için önemini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Tevkifat Nedir?
Tevkifat, vergilerin bölüşülmesi veya kesinti yapılması anlamına gelir. Özellikle Katma Değer Vergisi (KDV) ve Gelir Vergisi bağlamında kullanılan bu terim, verginin hem satıcı hem de alıcı tarafından paylaşılmasını ifade eder. Tevkifat uygulamasında, verginin bir kısmı veya tamamı alıcı tarafından ödenirken, kalan kısım satıcı tarafından karşılanır. Bu uygulama, farklı sektörler ve hizmet türleri için değişik oranlarda gerçekleştirilir ve tevkifatlı fatura düzenlenmesini gerektirir.
Fatura kesim işleminde yer alan KDV ve gelir vergisi kesintileri, yasal oranlara göre uygulanır ve ilgili vergi dairesine ödenir. Sektörler arasında tevkifat tutarları ve uygulanma yöntemi farklılık gösterir. Tevkifatlı faturada da normal fatura veya irsaliye faturada yer alan koşullar geçerlidir. Tevkifatlı faturanın amacı ortaya çıkan verginin alıcı ve satıcı tarafından ortak şekilde ödenmesini sağlamaktır. Hizmet veya ürün satışı sonrasında kesilen faturalar ait oldukları sektöre ve faaliyet alanına göre farklı tevkifat oranlarına sahiptir.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
Tevkifat, temelde iki ana türü vardır: Gelir Vergisi Tevkifatı ve Katma Değer Vergisi (KDV) Tevkifatı. Bu tevkifat türleri, vergi yükünün daha adil bir şekilde dağıtılmasını sağlar ve tevkifatlı fatura düzenlenmesini gerektirir.
Gelir Vergisi Tevkifatı
Gelir vergisi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde sayılan gelir kaynakları üzerinden Bakanlar Kurulu'nun belirlemiş olduğu oranlara göre uygulanır. Gelir Vergisi Tevkifatı, genellikle profesyonel hizmetler, kiralama işlemleri ve serbest meslek faaliyetleri gibi çeşitli alanlarda uygulanır. Gelir vergisi tevkifatı sayesinde devlet alacağı vergiyi daha kısa sürede tahsil ederken, vergi mükellefinin de işlem yükü azalmış olur.
KDV Tevkifatı
KDV Tevkifatı, satış işlemlerinde uygulanan bir vergi paylaşım yöntemidir. Bu yöntemde, faturada belirtilen KDV'nin bir kısmı veya tamamı, satıcı yerine doğrudan vergi dairesine ödenir. KDV Tevkifatı, tam ve kısmi olmak üzere iki şekilde uygulanabilir. Tam tevkifat, verginin tamamının alıcı tarafından ödendiği türdür. Kısmi tevkifat ise vergi, alıcı ve satıcı arasında belirlenen oranlarda bölüşülür.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Tevkifatlı fatura, vergi mevzuatında önemli bir yere sahip olan, verginin alıcı ve satıcı arasında paylaşıldığı bir fatura türüdür. Bu fatura türünde, Katma Değer Vergisi (KDV) veya diğer bazı vergiler, satıcı ve alıcı tarafından ortaklaşa ödenir. Tevkifatlı faturanın temel amacı, vergi yükünü adil bir şekilde dağıtmaktır. Tevkifatlı fatura, normal bir faturadan farklı değildir, sadece faturada yer alan vergi, alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek her ikisinden de tahsil edilir.
Kimler Tevkifat Yapar?
Tevkifat, vergi mevzuatında önemli bir yer tutar ve belirli kurumlar ve işlemler için zorunludur. Tevkifat yapan kurum ve şirketler şunlardır:
- Genel Bütçeye Dahil Daireler ve İdareler (Katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler)
- Döner Sermayeli Kuruluşlar
- Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
- Kanunla Kurulan veya Tüzel Kişiliği Haiz Emekli ve Yardım Sandıkları
- Bankalar
- Kamu İktisadi Teşebbüsleri
- Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlar
- Organize Sanayi Bölgeleri ve Borsalar
- Yarıdan Fazla Hissesine Sahip Kurumlar
- İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında İşlem Gören Şirketler
Tevkifat Uygulanacak İşlemler Nelerdir?
Tevkifat uygulanacak işlemler genellikle belirli hizmet ve mal alımlarını kapsar. Tevkifat uygulanabilecek işlemler Gelir vergisi yasasının 94. maddesinde belirtilmiştir. Bu işlemler arasında en yaygın olanları şunlardır:
- Özel Güvenlik Hizmetleri
- Yemek Servisi ve Organizasyon Hizmetleri
- Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri
- Yapım İşleri ve İlgili Mühendislik, Mimarlık Hizmetleri
- Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler
- Baskı ve Basım Hizmetleri
Bu konuda daha fazla bilgi almak için GİB web sitesini ziyaret ederek Tevkifat Uygulaması sayfasından detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Kesilir?
Tevkifatlı fatura kesilirken, öncelikle uygulanacak tevkifat oranının belirlenmesi gereklidir. Bu oranlar, sektöre ve hizmet türüne göre değişiklik gösterir ve genellikle Resmi Gazete'de yayınlanan güncel verilere dayanır. Fatura kesilirken, KDV yazan bölüme tevkifat oranı mutlaka eklenmelidir. Tevkifat oranı, faturanın toplam KDV'sinin ne kadarının alıcı tarafından ödeneceğini belirler. Örneğin, bir hizmet için %20 KDV uygulanıyorsa ve tevkifat oranı 5/10 ise, KDV'nin yarısı alıcı tarafından ödenir.
Tevkifatlı fatura kesimi, e-arşiv ve e-fatura sistemleri üzerinden ya da BizimHesap gibi özel entegratörler tarafından kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Bu sistemlerde, tevkifat oranları önceden tanımlıdır ve fatura oluşturulurken otomatik olarak hesaplanır. Fatura kesimi sırasında, tevkifat türü belirtilmeli ve ilgili ürün veya hizmet için uygun tevkifat oranı seçilmelidir. Ardından, fatura detayları girilir ve taslak olarak kaydedilir. Son adımda, taslak fatura onaylanarak alıcısına iletilmek üzere GİB sistemine gönderilir.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesaplaması KDV tevkifatı ve gelir vergisi tevkifatında farklı oranlarla uygulanır. İlgili oranlar devletin yetkili kurumları tarafından belirlenir. Ayrıca belirlenen tevkifat hesaplama oranları bazı dönemler değişiklik gösterebilir. Vergi tutarını bölüştüren tevkifat uygulaması sayesinde küçük matrahların gözden kaçmasını önlemek mümkündür.
Bunun yanı sıra tevkifatlı fatura uygulaması, maliyenin ve vergi mükellefinin işlem yükünün azalmasını da sağlar. Doğrudan kaynak üzerinden vergi kesintisi yapmaya imkan tanıyan tevkifatlı fatura, verginin mükellef üzerindeki olumsuz psikolojik etkisini de azaltır. KDV tevkifatı ve gelir vergisi tevkifatına örnek verecek olursak:
- KDV tevkifatı örneği: 1.000 TL tutarında mal ve hizmet bedeli içeren fatura kesilirse, ilgili faturanın KDV oranı %20'den 200,00 TL olur. Toplam KDV X Tevkifat oranı hesaplamasından, 200,00 TL X 7/10 sonucunda alıcı tarafa 140,00 TL KDV tevkifatı yansıtılır.
- Gelir vergisi tevkifatı örneği: 2021 yılında bir kişi gayrimenkulünü işyeri olarak aylık net 30.000,00 TL'ye kiraya vermiş ise yapılması gereken vergi kesintisi kiracı üzerindedir. Brüt tutarın %20'si gelir vergisi olacağından kiracı işyeri sahibine 36.000,00 TL ödeme yapar. Aradaki 6.000,00 TL'lik fark, gelir vergisi tevkifatı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir ve ödenir.
Tevkifatlı fatura hesaplaması, göründüğü kadar karmaşık değildir, özellikle BizimHesap ile. Bu uygulamada, tevkifat oranını seçmek ve hesaplamayı otomatik olarak yapmak oldukça basit. BizimHesap, ürün bazında KDV tevkifat tutarlarını görüntülemenize ve gerekli ayarlamaları yapmanıza olanak tanır. Yasal gerekliliklere uygun olarak, herhangi bir ürüne tevkifat uygulamak hızlı ve pratiktir. Tek bir fatura içeriğinde kolayca tevkifat işlemi yaparak, işletmenizin fatura kesimi ve ön muhasebe işlerinde zaman tasarrufu sağlayabilirsiniz. BizimHesap, tevkifatlı fatura sürecini basitleştirerek, işletmelerin bu alandaki yükünüzü hafifletir.
Tevkifatlı Fatura Kesmenin Vergi Avantajı Var mı?
Tevkifatlı fatura kesmek, vergi yükünün alıcı ve satıcı arasında paylaşılması sayesinde maliyet avantajları sağlar. Çünkü bu yöntemle hizmet alıcısı, hizmet bedelinin bir kısmını daha düşük maliyetle karşılayabilir. Bu süreç, faturada yansıtılan KDV'nin bir kısmının satıcıya yüklenmesiyle gerçekleşir. Tevkifat uygulaması, sadece belirli sektörler ve hizmetler için geçerli olup, doğru uygulanması vergisel yükümlülükler ve muhasebe süreçlerinin etkin yönetimi için önem taşır.
Tevkifatlı Fatura Kimlere Kesilir?
Tevkifatlı fatura, özellikle kamu kurumları, bankalar ve kamu iktisadi teşebbüsleri gibi belirli mükellefler tarafından kesilir. Bu faturalar, KDV ve Gelir Vergisi Kanunları kapsamında, vergi yükünün alıcı ve satıcı arasında paylaştırılması gereken durumlarda uygulanır.
Tevkifatlı Faturada KDV’yi Kim Öder?
Tevkifatlı faturada KDV ödemesi, tevkifat türüne bağlı olarak değişir. Tam tevkifat durumunda, KDV'nin tamamı alıcı tarafından ödenirken, kısmi tevkifatta KDV, alıcı ve satıcı arasında belirlenen oranlara göre paylaşılır.
Tevkifat Oranları Nelerdir?
Tevkifat oranları, vergi mevzuatında belirli işlemler için uygulanan, vergi yükünün alıcı ve satıcı arasında paylaştırılmasını sağlayan oranlardır. Bu oranlar, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir ve işlem türüne göre değişiklik gösterir. Tevkifat oranlarına GİB internet sitesinin Tevkifat uygulaması sayfasından ulaşabilirsiniz.
