Kredi notu, bankaların size duyduğu güveni belirtir. Kredi notu (ya da kredi puanı), kredi başvuruları gibi durumlarda dikkate alınır ve önemli bir kriterdir.
Kredi notu düşük olduğunda kredi avantajlarından yararlanma ihtimaliniz de düşük olur. O nedenle pek çok kişi kredi notunun nasıl yükseltileceğini merak ediyor.
Bu yazımızda kredi notu nedir, nasıl hesaplanır, nasıl yükseltilir gibi pek çok detayı bulabilirsiniz.
Kredi Notu Nedir?
Herhangi bir nedenle finansal desteğe ihtiyaç duyan çoğu kişi kredi seçeneğine başvuruyor. Bu durumda da kredi notu önem kazanıyor. Kredi notu, “Findeks Kredi Notu” olarak da karşınıza çıkabilir.
Kredi notu, finansal anlamda güvenilirliğinizi belirten puanlardır. Banka işlemlerinizin bir analiz ile belirlenir. Ödeme alışkanlıkları gibi faktörler, kredi notunun belirlenmesinde etkili olur.
Bir banka, kredi başvurusuna olumlu/olumsuz yanıt vermeden önce kişinin finansal geçmişini inceler. O nedenle kredi notunun yüksek olması, kredi ya da kredi kartı almak istediğinizde olumlu sonuçlanmasını sağlar.
Kredi Notu Nasıl Hesaplanır?
Kredi notunun ne olduğunu öğrendikten sonra akla gelen ilk soru “kredi notu nasıl hesaplanır?” oluyor. Kredi notu hesaplanırken bazı kriterler etkili olur. Bu kriterlere göre kişinin kredi notu belirlenir ve kredi başvurusunu etkiler.
Kredi notu, Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ve Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) topladığı veriler baz alınarak hesaplanır. Kredi notu hesaplamada pek çok etken söz konusu. O nedenle direkt bankalar ya da Findeks üzerinden öğrenebilirsiniz.
Genel olarak bakacak olursak ne kadar çok düzenli ödenen kredi geçmişiniz olursa bankalar için o kadar az riskli bir müşteri konumuna gelirsiniz.
Kredi notu hesaplamasında dikkat edilen kriterler ve etki oranları şu şekildedir:
- Kredi ödeme düzeni %45
- Mevcut kredi borç ve bakiye durumu %32
- Kredi kullanım yoğunluğu %18
- Yeni çekilen krediler %5
Görüleceği üzere her kriterin etkileme oranı aynı değil ve bu oranlar dönem dönem değişebilir. Ayrıca kredi notunuz; yapacağınız ödemeler, alacağınız yeni krediler gibi gelişmelere göre değişeceği içi bu puanın güncellendiğini unutmamak gerekir.
Kredi Notunu Etkileyen Faktörler
Yukarıda kredi notunu hesaplarken göz önünde bulundurulan kriterlerden bahsettik. Bu faktörleri biraz daha detaylandırmakta fayda var.
Kredi ödeme düzeni (%45)
Kredi notunun büyük bölümünü kredili ürünleri (kredi kartı, kredili mevduat hesabı gibi) ödeme alışkanlıklarınız belirler. Dolayısıyla kredilerin zamanında ve eksiksiz şekilde ödenmesi, bankaların size yeni kredili ürünleri verme konusunda daha çok güven duymasını sağlıyor.
Kredi ödemelerini son ödeme tarihinden sonra, düzensiz veya eksik şekilde ödenirse kredi notu düşer.
Mevcut kredi borç ve bakiye durumu (%32)
Kredi ödeme alışkanlıklarından sonra en fazla etki oranına sahip kriter, mevcut kredi borç durumunuzdur. Burada ;
- iyi veya kötü kapanmış krediler,
- teminatlı/teminatsız borç bakiyeleri ve
- bankalardaki müşteri limiti dikkate alınır.
Kredi kullanım yoğunluğu (%18)
Daha önce kredi kullanan kişilerin kredi notu, hiç kredi kullanmamış kişilere göre daha yüksek olur. Ne kadar sık kredi kullanılırsa, elbette düzenli ödemek şartıyla, yeni bir kredi alma şansınız o kadar yüksek olur.
Düzenli ödenen her bir kredi, kredi notunuzu biraz daha yükseltir.
Yeni çekilen krediler (%5)
Yeni çekilen kredileri kredi notunu olumsuz etkiliyor. Bunun nedeni yeni çekilen kredilerde henüz nasıl ödendiğinin bilinmemesi. Yeni bir kredi çekildiğinde ve henüz ödeme düzeni belli olmadığında bu durum kişinin kredi notunu düşürüyor.
Ancak zamanında ve eksiksiz yapılan ödeme alışkanlıkları ile beraber kredi notu tekrar yükseliyor.
Bu durumdan dolayı yeni kredi çekildiğinde tekrar bir kredi çekmek için bir süre beklemek gerekebilir.
Kredi Notu Aralıkları ve Anlamları
Muhtemelen “kredi notu kaç olmalı?” ya da “kredi notu aralıkları ne anlama geliyor?” diye merak ediyorsunuz. İşte kredi notu aralıkları ve anlamları:
| 0 – 699 arası | En riskli |
| 700 – 1099 arası | Orta riskli |
| 1100 – 1499 arası | Az riskli |
| 1500 – 1699 arası | İyi |
| 1700 – 1900 arası | Çok iyi |
0 – 1900 arasında değişen kredi notlarına baktığımızda, kredi notu yükseldikçe risk seviyesinin azaldığını görüyoruz. Risk seviyesi azaldıkça bankalar sizi güvenilir olarak görür ve kredi başvurularının olumlu sonuçlanma ihtimali artar.
Kredi almak için olmanız gereken aralık bankadan bankaya değişse de genel olarak az riskli ile çok iyi arasında olmak gerekebilir.
Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?
Henüz hiç kredili ürün kullanmadıysanız ya da farklı nedenlerle kredi notunuz düşükse bunu değiştirmenin birkaç yolu var. Kredi notunu nasıl yükseltirim diye merak ediyorsanız işte birkaç ipucu:
Ödeme Düzenliliği Sağlama
Kredi notunu büyük oranda etkileyen faktörlerden biri ödeme alışkanlıklarınız. Kredi borçlarınızı ne kadar düzenli ve eksiksiz öderseniz kredi notunuz da o kadar yüksek olur. Bu, bankaların gözünde güvenilir ve risk seviyesi düşük bir müşteri profili oluşturmanızı sağlar.
O nedenle finansal disiplin çok önemli. Kredi ödemelerinizi zamanında ödemeye dikkat etmeniz kredi notunu yükseltmenize büyük katkı sağlar.
Herhangi bir gecikmenin önüne geçmek için otomatik ödeme talimatı verebilirsiniz.
Borç Oranını Azaltma
Mevcut borç durumu da kredi notunu etkiliyor. Özellikle borç durumunuzun gelirinizle dengeli olmaması bankalar açısından riskli algılanmanıza sebep olabilir.
Mevcut borçları olabildiğince azaltmak kredi notunu olumlu etkiler. Ayrıca kredi limitini aşmamak da bu anlamda alabileceğiniz önlemlerden biri.
Kredi Kartı Kullanımını Optimize Etme
Kredi kartı kullanmak ve düzenli ödemek, kredi notunu olumlu etkiliyor. Kredi kartına ihtiyacı olmayan kişiler dahi kredi notunu yükseltmek için alışverişlerde vb. kredi kartı kullanır veya küçük miktarlarda kredi çeker.
Kredi kartındaki bu hareketler ve düzenli ödemeler kredi notunuzu yükseltir.
Bu noktada kart limitinin tamamını kullanmak yerine daha dengeli olmak faydalı olur. Dengeli bir şekilde yapılan harcamalar ve düzenli ödemeler risk durumunuzu azaltır.
Yeni Kredi Taleplerini Sınırlama
Sık kredi kullanmak ve düzenli ödemeler hiç kredi kullanmayan ya da az kullanan birine göre çok daha yüksek kredi notuna sahip olmasını sağlar. Ancak çok sık kredi başvurusu yapmak güvenilirliğinizi düşürebilir.
Çok sık kredi başvurusu, maddi sıkıntı içerisinde olduğunuz algısını yaratabilir. Ayrıca bu başvurulardan olumsuz sonuç almak da riskli bir müşteri olarak görünmenize neden olabilir.
Finansal Çeşitlilik Sağlama
Kredili ürünleri kullanmak kredi notunu olumlu etkiler. Bu ürünler arasında kredi kartı, konuk kredisi, taşıt kredisi, ihtiyaç kredisi vb. sıralanabilir.
Finansal çeşitliliği artırmak ve düzenli ödemeler yapmak bankalarla güvenilir bir ilişki kurmanızı sağlar ve kredi notunu yükseltebilir.
İlginizi çekebilir: Ön Muhasebenin Şirket Bütçelemesi ve Finansal Planlama Üzerindeki Rolü
Kredi Notu Nasıl Sorgulanır?
Kredi notunu öğrenmenin birkaç farklı yolu var. Öncelikle kredi notunuzu bankalar üzerinden sorgulayabilirsiniz. Pek çok banka mobil bankacılık ya da internet bankacılığı gibi araçlardan kredi notu sorgulama yapılmasını sağlar.
Bankalara ek olarak Findeks üzerinden kredi notu sorgulaması yapabilirsiniz.
Bu hizmet ücretli olabileceği için önceden araştırma yapabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kredi notu, Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ve Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) kayıt altına aldığı verilere göre belirlenir. Bu veriler, kredi ödeme alışkanlıkları vb. banka işlemlerinizden oluşur.
Özellikle kredileri zamanında ödememek ya da eksik ödemek kredi notunu düşürür. Yeni kredi çekilişi de kredi notunu bir süreliğine düşürse de zamanla düzenli ödedikçe kredi notu tekrar yükselir.
Kısacası finansal anlamda disiplinsiz, riskli ya da ödeme alışkanlıkları bilinmeyen bir müşteri profili için kredi notu da düşük olur.
Bankadan bankaya farklılık gösterir ancak genellikle 1500 – 1699 arası iyi grupta olmak kredi başvuruları açısından olumlu kabul edilebilir.
Kredi borcunun gecikmesi ya da düzenli ödenmesi, yeni çekilen bir krediyi düzenli ödemeye başlamak gibi işlemler kredi notunu etkilediği için kredi notu sık sık değişir ve güncellenir.
Özellikle ödemelerden bağlı olarak değişebileceği için birkaç içinde değiştiğini söyleyebiliriz.
Her bankanın puan kriteri farklı olabilir. Puan yükseldikçe kredi alabilme şansınız artar. Genellikle kredi notu 1100 – 1499 arası az riskli ve üstü olduğu zaman kredi başvuruları olumlu sonuçlanma ihtimali artar.
Sorunun cevabı; bankaya, kredi tutarına, gelirinize göre değişebilir. Kredi notu 1500 1900 arası olduğunda kredi başvurularınız büyük ihtimalle olumlu sonuçlar.
Nakit avans çekmek doğrudan olumsuz bir etki yaratmaz ancak düzenli ödememek kredi notunu düşürür.
