İlk kez 2019 yılında mecliste gündeme gelen ve yürürlüğe ancak 2023 yılının 1 Ocak tarihinde sokulan konaklama vergisi yeni bir uygulama olduğu için akıllarda birçok soru işareti yaratır. “Konaklama vergisi nedir? Kimden alınır? Nasıl hesaplanır?” sorularının yanıtları hem konaklama hizmeti sunan hem de konaklama hizmeti alan kişiler tarafından merak edilir. Siz de yeni düzenlemeye dair aklınıza takılan tüm soruların cevapları için detaylara göz atabilirsiniz.
Konaklama Vergisi Nedir?
Konaklama vergisi, en kısa tanımıyla konaklama tesislerinde geceleme (gece kalma) hizmeti ve bu hizmetle birlikte müşteriye satılan diğer tüm hizmetleri kapsayan ve %2 üzerinden hesaplanan bir vergi türüdür. Gece konaklaması, yiyecek – içecek, aktivite ve eğlenceler, havuz ve spor salonu gibi imkanlardan alınan ücretlendirmeler de vergiye tabidir.
Konaklama Vergisi Uygulama Tebliği, T.C Resmî Gazete’de 14.12.2022 tarihinde yayınlamış ve 1 Ocak 2023 yılında yürürlüğe konmuştur. 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu 34. maddenin yenilenmesi ile düzenlenmiş ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Tebliğ edilmiştir. Bu nedenle kapsam içinde yer alan tüm hizmetleri veren işletmelerin bu vergiyi ödemesi zorunludur. Konaklama vergisi usul ve esaslarına bağlı olarak bazı işletmeler konaklama vergisinden muaf tutulmuştur. Vergi uyruktan bağımsız olarak tüm yerli ve yabancı turistler için alınır.
Konaklama Vergisi Neleri Kapsar?
Tesis türü, sınıfı ve niteliği ne olursa olsun turizm işletme belgesi, işyeri açma ve işletme belgesi olan tüm tesisler istisnalar dışında konaklama vergisi ödemek zorundadır. Kamu ve özel sektöre ait olan ve personel konaklaması için ayrılan misafirhane, konukevi, dinlenme ve kamp tesisleri vergilendirilirken lojmanlar hariç tutulur.
Konaklama vergisinin kapsamı içinde; otel, motel, tatil köyü, apart otel, pansiyon, butik otel, dağ evi, yayla evi, köy evi, bungalov, Tiny House, kamp alanları (kamping) ve özel konaklama tesisleri yer alır. İşletmelerden sadece konaklama ücreti değil, beraberinde verilen hizmetlerden de konaklama vergisi alınır. Yani her şey dahil konsept olarak satılan ve konaklama içerisinde tesis imkanlarının kullanım hakkı da sunulan konaklama hizmetlerinde ödemeler tümünü kapsayacak şekilde belirlenir. Konaklama ücretini ödeyen kişi bu imkanlardan yararlanmasa ya da gece kalmadan işletmeyi terk etse dahi verginin ödenmesi gerekir.
Konaklama vergisinin işleme alınması ile en çok merak edilen konulardan biri de çadır karavan konaklama vergisi olur. Kendi çadırı ya da karavanı ile tatil yapan insanlar vergi ödeyip ödemeyeceklerini öğrenmek ister. Kamp alanları eğer kamping olarak düzenlenmiş ve bir işletmeye ait ise konaklama vergisi ödemek zorundadır. Kamping alanında konaklayan kişi kendi çadırı ya da karavanı ile alanda bulunsa ve işletmenin hiçbir imkanından yararlanmasa dahi gecelik konaklama ücreti alındığı için vergisi ödenmek zorundadır.
Karavan çadır konaklama vergisi; motokaravan, arabalı çadır, taşınabilir Tiny House, taşınabilir bungalov ve diğer tüm konaklama çeşitleri için geçerlidir. Kendi karavan ya da çadırınız ile tatile çıkmak istiyor fakat kamp alanında kalmak istemiyorsanız konaklama vergisi ödemeniz gerekmez. Çünkü bu ödeme sadece işletmelerde geceleme hizmeti için geçerlidir.
Konaklama Vergisinde İstisna Tutulan Hizmetler Nelerdir?
Konaklama vergisi ödemeyen bazı istisna hizmet ve işletmeler vardır. Sadece öğrencilerin konaklaması (barınma ve geceleme) için düzenlenen yurt, pansiyon ve kamplar kapsam dışında bırakılmıştır. Bu işletmelerde gece konaklaması ve öğrencilere sunulan hizmetlerden vergi alınmaz. Öğrencilerin sosyal ve kültürel aktivitelerinin işletme içinde yapılması ve farklı imkanlar sunulması da vergiye tabi değildir.
Türkiye’deki diplomatik temsilcilikler, konsolosluklar ve diplomatik haklara sahip olan kişilerden de karşılıklı olmak suretiyle vergi alınmaz. Karşılıklı anlaşma yapılmış olan bir ülkenin diplomatik temsilcisi eğer Türk diplomatlar da o ülkede vergiden muaf ise kapsam dışıdır. Ayrıca diplomasiyle ilişkili konaklama işletmelerinin yanı sıra Uluslararası anlaşma ile muafiyeti bulunan kuruluşlar da vergi ödemez. Burada vergilendirmenin kapsam dışı kalmasının yolu karşılıklı olarak iki ülke arasında aynı uygulamanın yapılmasıdır. Türk diplomatlarının vergi ödediği ülkelerde yabancı diplomatlar, ilgili kişi ve kurumlar da vergi öder.
Konaklama tesislerinin salon, bahçe ve diğer alanlarında organizasyon hizmetleri (sempozyum, kongre, sünnet, nişan, düğün vb) verilmesi de vergilendirmeye tabi değildir. Bu organizasyonlar eğer konaklama içerecek şekilde anlaşması yapıldıysa kısıtlı şekilde vergilendirilir. Örneğin bir düğün yapıldığında gelin, damat, yakın aile ya da uzak akrabalar için geceleme hizmeti alındıysa sadece konaklama ücreti üzerinden vergilendirilme yapılır. Organizasyonun konaklama haricindeki kalemleri vergiye dahil olmadığı için faturada açıkça belirtilerek ya da ayrı fatura kesilerek birbirinden ayrılır.
Gece kalma hizmeti vermeyen şehirler arası yollardaki mola tesisleri vergi ödemez. Tesis çalışanları için ayrılan ve sadece çalışanlara özel olan lojmanlardan vergi alınmaz. Fakat hediye ve tanıtım amaçlı konaklamalar istisna olarak vergilendirilir.
Konaklama Vergisini Kim Öder? Ne Zaman Ödenir?
Konaklama vergisi mükellefi kanunun 34. maddesi’nin 2. fıkrasında açık bir şekilde belirtilmiştir. Vergi mükellefi hizmeti sınan işletme, kurum ya da kuruluştur. Tesisi fiilen işletenler her bir vergilendirme dönemine ait olan konaklama vergisini, dönemi takip eden sonraki ayın 26’sı mesai saati sonuna kadar ödemek zorundadır. Ödemeler KDV yönünden bağlı bulunduğunuz vergi dairesine ya da tesisin olduğu vergi dairesine beyan edilerek tamamlanır.
Konaklama Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Konaklama vergisi hesaplama işlemleri %2’lik genel bedel üzerinden hesaplanır. Faturalandırılan ücretler dikkate alınarak işletmelerden ödeme yapması beklenir. KDV hariç fatura tutarı üzerinden %2 ödeme alınır. Örneğin, KDV hariç 1000 TL ödeme alınan bir turist için ödenmesi gereken vergi 20 TL’dir. Konaklama vergisine vade ve kur farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi farklı gelirler altında sağlanan hizmet ve değerler dahil edilerek ödemenin miktarı belirlenir. Tüm hesaplamalar yapıldıktan beyanname verilmelidir. Cumhurbaşkanı’nın %2 oranını 1 katına kadar artırma, yarı orana indirme ve sınırlar dahilinde farklı bir oran belirlemeye hakkı vardır. Bu nedenle doğru hesaplama için güncel tutar takip edilmelidir.
İşletmeye gelen müşterinin tesise giriş ve çıkış tarihi henüz hizmeti almadan biliniyorsa vergi dönemi buna göre belirlenir. Konaklamanın bitiş tarihi hangi vergi dönemine rastlarsa ödemesi o zaman yapılır. Çıkış tarihi belli olmayan konaklama hizmetlerinden ise gecelemenin yapıldığı döneme ait vergilendirmenin son günü baz alınır. Vergilendirme dönemi içinde işletmede hiç kimse konaklama yapmasa dahi beyanname verme zorunluluğu vardır. Beyanname verme süresi içinde kapsam içinde konaklama hizmeti verilmedi ise vergi ödemesi yapılmaz.
Turizm acentaları tarafından müşteriye satışı yapılan konaklama ve tatil hizmetlerinin içerisine konaklama vergisi de dahil edilir. Tesisler ve acentalar faturalandırma sistemi ile birbirlerine satış koşullarını bildirerek anlaşmalar yapabilir.
Konaklama haricindeki değerler faturada ayrı bir şekilde belirtilmeli, emsal değer üzerinden en düşük sınır belirlenerek kanun dahilinde belirtilen kurallara uygun faturalandırma yapılmalıdır. Konaklama dışındaki hizmetlerin vergi oranı belirlenirken işletmenin objektif, emsal değere uygun ve hukuka uygun faturalandırma yapması önemlidir.
Örnek Konaklama Vergisi Hesabı
Otel İşletmesi 07.02.2023 tarihinde 10.000 TL karşılığında KDV hariç pansiyon geceleme hizmeti vererek faturasını düzenler.
KDV hariç Konaklama Bedeli: 10.000 TL
Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı: 200 TL (10.000 x 0,02 )
KDV Matrahı: 10.000 TL
Hesaplanan KDV Tutarı: 800 TL (10.000 TL x 0,08)
Genel Toplam: 11.000 TL
Konaklama vergisi ve diğer vergiler konusunda kafa karışıklığı yaşıyor ve güvenilir bir hizmet arıyorsanız, Türkiye’de ilk kez Bizim Hesap’ta bunu en kolay yoldan yapabilirsiniz. Yeni getirilen ek vergilerden biri olan konaklama vergisi dahilinde faturalarınızı kesebilir, işletmenizin muhasebe işlemlerini Bizim Hesap hizmetlerinden yararlanarak kendiniz tamamlayabilirsiniz.