e-Ticaret pazarı geliştikçe ihtiyaç duyulan yasal düzenlemeleri de beraberinde getiriyor. Bu bağlamda, e-ticarette ve Tüketici Kanunu’nda değişiklikleri içeren kanun teklifi, 23 Temmuz’da Meclis Sanayi ve Teknoloji Komisyonunda kabul edildi.
Tüketicinin korunmasını amaçlayan düzenlemede doğrudan satışa yönelik önemli değişiklikler de yer alıyor. Teklif, “saadet zinciri” gibi dolandırıcılıkları önleyecek adımlar içeriyor.
Gelin yeni düzenlemelerin detaylarına ve getirdiği değişikliklere yakından bakalım.
Yeni Düzenlemenin Getirdiği Değişiklikler Nelerdir?
Yeni düzenlemeyle birlikte özellikle e-ticaret ve doğrudan satışta önemli değişiklikler hayatımıza girecek.
Örneğin yeni teklife göre Türk e-ticaret firmaları desteklenecek, yanıltıcı reklamlara kesilen cezalar artırılacak. Doğrudan satış sistemi için getirilen değişiklikler ise dolandırıcılığa dönüşmelerine önlemek ve tüketiciye güvence sunmak amacı taşıyor.
Bu düzenlemeye göre tüketici ön planda diyebiliriz. Ancak değişiklikler bunlarla sınırlı değil.
Tüketici Hakları ve Güvenlik Önlemleri
Düzenleme, tüketici haklarını korumak için farklı alanlarda değişiklikler içeriyor.
Örneğin, doğrudan satış sistemlerinde ürün alan tüketicilerin, 30 gün içerisinde bir gerekçe göstermeden sözleşmeden cayma hakkı olacak. Üstelik tüketicinin cayma için cezai bir şart ödemesine de gerek kalmayacak.
Bir diğer değişiklik için mesafeli kredi sözleşmeleriyle ilgili. Buna göre, kredi sözleşmeleri uzaktan iletişim araçlarıyla yapılabilecek. Ayrıca, sözleşmenin kapatılması için yazılı bir talepte bulunmaya da gerek kalmayacak.
Böylece işlemler daha hızlı ve pratik bir şekilde yapılabilecek. Ek olarak dijital sözleşmelerde tüketici kimliğinin doğrulanması da dolandırıcılık risklerini azaltabilir.
Ayrıca yeni düzenleme ile yanıltıcı reklam ve haksız ticari uygulamalara yönelik para cezası 10 kat artırılacak. Böylece cezaların caydırıcılığının artması hedefleniyor. Bu sayede tüketicilerin haklarının daha etkin şekilde korunabilecek.
Satıcılar için Getirilen Yeni Yükümlülükler
Yeni düzenlemeyle birlikte satıcılar için bazı önemli yükümlülükler getirildi:
Satış Yükümlülükleri
Artık doğrudan satış yapan şirketler için satış, sadece ürün veya hizmet satışına dayandırılmalı. Yani temelde yeni temsilci kazandırarak gelir elde etmeyi amaçlayan piramit sistemlerine yönelmemeli.
Ayrıca, doğrudan satıcıların sisteme dahil olabilmesi veya kalabilmesi için ek ücretler talep edilemeyecek.
Cayma Hakkı
Bahsettiğimiz gibi doğrudan satışta tüketiciler, ürünü satın aldıktan 30 gün içinde bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden cayma hakkına sahip. Satıcılar bu cayma hakkını açıkça belirtmeli.
Doğrudan Satış ve Piramit Sistemi Düzenlemeleri
Yeni düzenlemeler ile doğrudan satış şirketlerine belli şartların getirilmesi, bu şirketlerin birer piramit sistemine dönüşmesinin önüne geçmeyi amaçlıyor.
Buna göre artık
- Doğrudan satış şirketleri birer sermaye şirketi olmak ve belirli koşulları sağlamak zorunda.
- Doğrudan satış şirketleri, Bakanlık tarafından belirtilen noktalara uygun şekilde tüketiciyi bilgilendiren bir sistem kurmakla yükümlüler.
- Doğrudan satış sistemindeki satıcılardan sisteme katılabilmeleri ya da sistemde kalabilmeleri karşılığında onları borçlandıran belge alınamayacak.
- Doğrudan satıştaki kazancın yeni üyeler kazandırmak ile elde edilmemesi; bunun yerine ürün veya hizmet satışının temel alınması gerekecek.
Böylece doğrudan satış sistemi, ilk defa belirli kurallar ile düzenlenecek ve bir kanunda işlenecek. Bu, doğrudan satış pazarının büyümesini sağlayabilir.
Piramit Sistemine Dair Getirilen Kısıtlamalar ve Yasaklar
Piramit sisteminin kurulması ve yayılması, yasalarda açık şekilde yasaklanmış durumda. Yeni düzenleme ile
- ilgili hükme uymayan ve piramit sistemi başlatan,
- dijital araçlarla ya da yüz yüze toplantılarda kişilerin sisteme katılmasını sağlayan,
- bu sistemin yayılmasını sağlayan,
- ticari amaçlarla bu sistemi destekleyen kişiler hakkında Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanacak.
KOBİ'ler ve Büyük e-Ticaret Platformları Üzerindeki Etkiler
Gelin, düzenlemelerden KOBİ ve büyük e-ticaret platformlarının nasıl etkileneceğini inceleyelim.
KOBİ’lere Etkileri
Kabul edilen teklif ile işletmelerin ürünlerini yurtdışı pazarlara ulaştırmasını kolaylaştıran e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların sınır ötesi e-ticaret faaliyetlerinin ve yüksek teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi hedefleniyor.
Böylece KOBİ'ler, yüksek teknoloji yatırımlarına teşvik belgesi alarak gerçekleştirdikleri yatırım harcamalarını net işlem hacminden düşebilecek. Bu sayede KOBİ'ler, teknolojik altyapılarını güçlendirerek rekabet güçlerini artırabilirler.
Ayrıca yeni düzenleme ile KOBİ'ler, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları üzerinden yurt dışına satışlarda avantaj elde ederek uluslararası pazarlara erişimlerini kolaylaştırabilir ve ihracatlarını artırabilirler.
Özellikle e-ticarette yer alan KOBİ'ler, bu düzenlemeden büyük ölçüde fayda görecek.
80'den fazla e-ticaret uygulaması, pazaryeri ve kargo şirketi ile doğrudan entegrasyon sağlayan Bizim Hesap ile aracı firmaya ihtiyaç duymaksızın e-ticaretinizi tek panelden yönetin!
Büyük e-Ticaret Platformlarına Etkileri
Büyük e-ticaret platformları, yeni düzenlemelerle birlikte yurt dışı pazarlarına daha kolay erişim sağlayabilecek ve yüksek teknoloji yatırımlarına yönelmeleri teşvik edilecek.
Ancak, bu teşviklerden yararlanabilmek için elektronik ticaret hacminin %20'sini aşmaması şartı, büyük platformların pazar paylarını sınırlayabilir.
Haksız ticari uygulamalara karşı getirilen ağır para cezaları, büyük e-ticaret platformlarının daha dikkatli olmalarını da gerektirecek. Bu düzenlemeler, tüketici haklarının korunmasını ve platformların daha şeffaf ve adil bir şekilde rekabet sağlayabilir.
İşlerinizi büyütürken tüm ön muhasebe ve tüm operasyonlarınızı tek bir panelden gönül rahatlığıyla yönetmek için Bizim Hesap’a geçin.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Yeni e-Ticaret Düzenlemesi Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Yeni e-ticaret düzenlemesiyle ilgili net bir yürürlüğe girme tarihi henüz yok.
2. Piramit Sistemi Nedir?
Piramit sisteminde (diğer bir deyişle saadet zinciri) yeni üyelerin sisteme dahil edilmesiyle kazanç sağlanır. Piramit sisteminin yasa dışı olduğunu unutmamak gerekir.
Bu sistemlerde genellikle satılan bir ürün bulunmaz. Piramit sistemindeki üyeler, sisteme sürekli yeni üyeler kazandırarak gelir elde ederler. Yeni katılımcılar genellikle giriş ücreti öderler ve bu ücretler üst kademedekilere aktarılır.
Sistemin devamlılığı için sürekli yeni üyelerin katılması gerekir.
3. Doğrudan Satış Nedir?
Doğrudan satışta ürünlerin satışı mağazalardan yapılmaz. Bunun yerine ürünler tüketicilere doğrudan tanıtılır. Bu satışı gerçekleştiren temsilciler; komisyon, prim gibi teşvikler karşılığında çalışır.
Bu ürünler çoğunlukla yüz yüze ve ev ziyaretlerinde, katalog gibi araçlar kullanılarak tanıtılır ve satılır. Bu sistem, ev hanımları arasında oldukça yaygın.
4. Düzenlemenin Pazar Rekabetine Nasıl bir Etkisi Olacak?
Yeni düzenleme ile şeffaf rekabet artacak diyebiliriz. Haksız ticari uygulamalara yönelik cezaların artırılması ile işletmeler, aldatıcı reklamlarla rekabet avantajı sağlamaktan kaçınacak.
Bu durumun piyasaların tüketiciler için güvenilir hale gelmesine katkı sağlayabilir.
5. Uzun Vadede e-Ticaret Sektöründe Ne Gibi Değişimler Bekleniyor?
Tüketici haklarının korunması ve haksız ticari uygulamaların azalması ile zamanla sektöre olan güven artacağını söylemek mümkün.
Özellikle aldatıcı reklamlara yönelik cezaların ağırlaştırılması ile piyasa çeşitliliği artabilir. Yurt dışı pazarlara erişim ve yüksek teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi, yerli e-ticaretin global ölçekte büyümesini hızlandırır.
e-Ticaret pazarı büyürken tüm süreçlerinizi yönetmenize yardımcı olarak bir program mı arıyorsunuz? Bizim Hesap ihtiyaç duyduğunuz tüm özelliklere sahip!
Onlarca e-ticaret entegrasyonumuz ile KOBİ’lerin kargo modülünden stok yönetimine, ürün güncellemeden müşteri sorularına kadar tüm süreçlerini tek ekrandan yönetmelerini sağlıyoruz. Üstelik aracı firmalara ihtiyaç duymadan farklı pazaryerlerindeki tüm verilerinizi aktarabilirsiniz. Tüm süreci tek tıkla yönetin, zamanınız ve paranız size kalsın.
