Bedelsiz İhracat Faturası Nasıl Kesilir?

Yurtdışına ticari bir beklenti olmadan, örneğin numune veya hediye olarak ürün göndermek istiyorsanız “bedelsiz ihracat” dünyasına adım atıyorsunuz demektir.

Kulağa biraz teknik gelse de endişelenmeyin. Bedelsiz ihracat faturası nasıl kesilir sorusuna yanıt veren adımları bildiğinizde süreç oldukça akıcı ilerler.

Elbette işin içinde yasal prosedürler olduğu için faturayı doğru düzenlemek önemli. İster bedelsiz ihracat e-fatura olarak düzenleyin ister kağıt formatında, her bedelsiz ihracat faturanın uyması gereken yasal süreçler var.

Bu yazıda, bedelsiz ihracat sürecini ve fatura detaylarını kafanızda soru işareti bırakmayacak şekilde derledik.

Bedelsiz İhracat Nedir?

Bedelsiz ihracat, malın yurt dışına herhangi bir döviz karşılığı olmaksızın, tamamen karşılıksız gönderilmesidir. Yani gönderilen ürünün ticari bedeli yoktur.

Bu işlem, genellikle gümrük rejimi 10/00 kodu altında gerçekleşir ve malın serbest dolaşımda olmayan eşya niteliğinde yurt dışına çıkışını ifade eder.

Farklı sebeplerle bedelsiz gönderim yapılabilir;

• bağış/numune ihracı,
• garanti değişimleri veya
• promosyon amaçlı gönderimler vb.

Diğer ticari işlemlerde olduğu gibi ihracat faturası kesme adımları bedelsiz ihracat için de eksiksiz uygulanmalıdır. Çünkü fatura aslında fiyat odaklı değil işlem odaklı düzenlenen bir belgedir. Fiyatın sıfır olması, fatura kesilmesine gerek olmadığı anlamına gelmez.

Bedelsiz İhraç Edilen Ürünler Neler?

Bedelsiz ihracata konu olan ürünler doğası gereği ticari satış amacı gütmez. Gönderilen ürünün tekil olarak satış amaçlı gönderilmemesi yeterlidir. Ürünün ticarete konu olması sorun teşkil etmez.

Bu ürünler şunları kapsayabilir:

• Ticari değeri düşük, tanıtım amaçlı numune ürünler.
• Pazarlama faaliyeti için gönderilen promosyon malı.
• Daha önce satılmış bir ürünün arızalanması sonucu gönderilen yedek parça veya garanti değişimi parçaları.
• Test, analiz veya AR-GE deneyi materyali.

Gördüğünüz gibi, bedelsiz ihraç edilen ürünler, numune ve promosyon gibi doğrudan ticarete konu olabilir. Bu süreçte önemli olan, işlemler için yasalara uygun bir e-ihracat faturası düzenlenmesidir.

Bedelsiz İhracat Faturası Nedir?

Bedelsiz ihracat faturası, içeriğindeki malın ticari satış bedelinin 0 TL olduğunu gösteren ancak gümrük ve KDV istisnası gibi yasal süreçler için zorunlu olan bir kıymet beyanı belgesidir.

Bu belge, gönderilen ürünün maliyetini değil; ticari satış bedelini yansıtır. Bedelsiz faturası düzenlenirken dikkat edilmesi gereken en kritik nokta,

• mal bedeli 0 TL olarak gösterilirken
• fatura açıklama notunda “bedelsizdir” ifadesinin mutlaka bulunmasıdır.

Ayrıca, her bir ürünün GTİP bazlı satır bilgisi eksiksiz girilmelidir. Bu belgenin doğru hazırlanması ve saklanması, fatura takibi süreçleriniz için önem taşır.

Bedelsiz Gerekçesi Fatura Üzerinde Nasıl Belirtilir?

Bedelsiz gerekçesi, e-fatura veya kağıt fatura üzerinde açıkça yer almalıdır.

Faturanın açıklama alanına; “KDV Kanunu Md. 17/4-g Kapsamında Bedelsiz Numune/Garanti Değişimi” gibi hem vergi istisna maddesini hem de gönderim amacını içeren detaylı bir fatura açıklama notu eklenir.

Bedelsiz İhracatta Neden Fatura Kesilir?

Bedelsiz ihracatta fatura kesilir çünkü gümrükte belge zorunluluğu vardır. KDV istisnası tevsiki gereklidir ve eşya takibi/izlenebilirlik sağlanmalıdır.

Fatura kesilmesinin temel sebepleri şunlardır:

• Gümrükte belge zorunluluğu: Gümrük idaresi, yurt dışına çıkan her eşyanın niteliğini belirten bir belge ister.
• KDV istisnası tevsiki: Bedelsiz ihracat, KDV Kanunu'ndaki istisna hükümleri çerçevesinde KDV'den istisnadır. Bu istisnanın resmiyete dökülmesi için fatura gereklidir.
• Eşya takibi/izlenebilirlik: Fatura, eşyanın envanterinizden yasal olarak çıkışını sağlar ve uluslararası muhasebe kaydı için temel oluşturur.
• Navlun/sigorta gösterimi: Navlun ve sigorta bedelleri (eğer ödenmişse), fatura üzerinde ayrıca gösterilmelidir. Ancak cari ödeme bu mal için beklenmez.

Bedelsiz İhracat e-Fatura Kapsamında mı?

Evet, bedelsiz ihracat işlemleri de e-fatura mükellefleri için e-fatura kapsamında düzenlenir.

e-Fatura UBL-TR standardına uygun düzenlenen bu faturalarda:

• Fatura tipi mutlaka “İhracat Faturası” olmalıdır.
• Bedelsiz notasyonu için uygun özel matrah/KDV0 işaretleme yapılır.
• ETTN (Evrensel Tekil Tanımlama Numarası) atanarak GİB üzerinden yasal geçerlilik kazanır.
• Genellikle temel/ticari senaryo ayrımına bakılmaksızın düzenlenir.

Bedelsiz İhracat Faturası Nasıl Düzenlenir?

Doğru bir bedelsiz ihracat faturası düzenlemek için dikkat edilmesi gereken detaylar şunlardır:

• Alıcı/ülke bilgisi: Alıcının ve sevk adresinin eksiksiz girilmesi.
• GTİP ve menşe: GTİP ve menşe bilgileri, gümrük işlemlerinin anahtarıdır.
• Teslim/ödeme şekli (INCOTERMS): Teslim şekli (CIF, FOB vb.) belirtilmelidir. Ödeme şekli ‘Karşılıksız/Bedelsiz' olarak seçilmelidir.
• Navlun-sigorta ayrımı: Faturada navlun ve sigorta bedellerinin ayrı ayrı gösterilmesi.
• Açıklama alanı: İhracatın bedelsiz yapıldığını belirten detaylı notun girilmesi.

Bedelsiz İhracat Faturası Örneği

Bu örnek, bedelsiz ihracat e fatura örneği için satır bazlı bilgileri gösterir:

• Dil/para birimi kodu (ISO): Fatura dili İngilizce veya alıcı ülkenin dili olabilir. Para birimi kodu (USD, EUR, vb.) kullanılmalıdır.
• Satır bazlı miktar-birim: Miktar ve birim (kg, adet vb.) eksiksiz belirtilir.
• Birim fiyat 0: Her birim için fiyat 0 olarak gösterilir.

Yurt dışına gönderdiğiniz promosyon veya numuneler, ticari bir kazanç getirmese de yasal olarak belgelendirilmek zorundadır.

Bedelsiz ihracat faturası, gümrük süreçlerinin sorunsuz ilerlemesini sağlayan en önemli belgedir. Yazımızda belirttiğimiz adımları takip ederek; GTİP bilgilerinden KDV istisna maddelerine kadar her detayı doğru şekilde faturanıza yansıtabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular