Asgari geçim indirimi, çalışanların maaş bordrosunda gördüğü, ancak tam olarak ne olduğunu ve nasıl hesaplandığını bilmediği bir kavramdır. İşverenler için de doğru AGİ hesaplaması, yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri ve açısından önem taşır. Bu yazımızda, asgari geçim indirimi nedir, nasıl hesaplanır ve bu süreçte işverenlerin nasıl bir rol üstlendiğini detaylı şekilde ele alıyoruz. Merak ettiğiniz tüm soruların yanıtlarını bu yazıda bulacaksınız.
Asgari Geçim İndirimi Nedir?
Asgari geçim indirimi (AGİ), çalışanların maaşlarına eklenen ve kişisel durumlarına (bekar, evli, çocuk sayısı vb.) bağlı olarak değişen miktardır. Bu destek, 16 yaşından büyük tüm çalışanların asgari geçim standartlarını sağlamalarına yardımcı olmak için devlet tarafından oluşturulmuştur.
AGİ'nin hesaplanmasında, medeni durum ve bakmakla yükümlü olduğu çocuk sayısı gibi faktörlere bakılır. AGİ, çalışanın toplam gelirinden asgari geçimini sağlayacak kısmının vergi dışı bırakılması anlamına gelir. Bu indirim, işveren tarafından işçiye devlet adına ödenir ve işverenin gelir vergisinden düşülür.
Özellikle, AGİ'nin hesaplanmasında kullanılan yüzdelik oranlar, çalışanın kişisel durumuna göre belirlenir. Ancak, 2022 yılı itibariyle AGİ uygulaması kaldırılmıştır ve 2023 yılında da bu uygulama devam etmemektedir. Bu nedenle, 2023 yılında AGİ alacak olan çalışanlar için herhangi bir hesaplama yapılmamaktadır.
Asgari Geçim İndiriminden Kimler Yararlanır?
Asgari geçim indiriminden, ücret geliri elde edenler yararlanabilir. Bu indirim, bireylerin asgari geçimini sağlayacak yardımın devlet tarafından ödenmesidir. İşçinin bekar mı evli mi olduğu, eşinin çalışma durumu ve kaç çocuğunun olduğu, alınacak Asgari geçim indirimi miktarını belirleyen ana unsurlardır. Özellikle, gerçek usulde vergilendirilen kişiler bu indirimden faydalanabilir. Ancak, AGİ'nin uygulanabilmesi için çalışanın belirli koşulları işverene ispat etmesi gerekmektedir.
AGİ özellikle vergi iadesi konusunda yaşanan sıkıntıları ve karışıklıkları ortadan kaldırmak için ortaya konulan, asgari ücretle çalışanlar için ek ücret olarak görülen bir uygulamadır. 2008 yılından 2022 yılına kadar devam edilen süreçte yaşanan sıkıntılar ve asgari ücret zamlarıyla beraber çalışanların vergi diliminden etkilenmesi gibi olumsuzlukları ortadan kaldırmak için vergi istisnası yöntemine geçiş yapılmıştır. 2023 yılında ise AGİ uygulanmamıştır.
Yeni sistemde devlet çalışanların maaşlarının asgari ücret kapsamında olan kısımlarından gelir ve damga vergisi kesintisi yapmaz. Böylelikle medeni hal ya da bakmakla yükümlü olduğu çocuk ya da çocukların sayısı fark etmeksizin vergi istisnasından tüm çalışanlar yararlanabilir. Çalışanlar söz konusu ücretin üstünde maaş almaları durumunda maaşlarının geri kalan tutarları için yine de gelir vergisi ödemek durumundadır. Bu kesintiler için ise gerekli koşulları sağlayarak vergi iadesi talebinde bulunabilirler.
Medeni Halin ve Çocuk Sayısının Değişmesi AGİ’yi Nasıl Etkiler?
Medeni halin ve çocuk sayısının değişmesi, asgari geçim indirimi miktarını doğrudan etkiler. Çünkü asgari geçim indiriminin hesaplanmasında, çalışanın bekar ya da evli olması, eşinin çalışıp çalışmadığı ve çocuk sayısı gibi faktörler belirleyici rol oynar. Örneğin, bekar işçi için AGİ oranı %50 iken, çalışmayan eş için ekstra %10 ve her çocuk için belirli yüzdelik oranlar eklenir. Dolayısıyla, bir çalışanın evlenmesi, boşanması veya çocuk sahibi olması gibi yaşam olayları, AGİ miktarında artışa veya azalmaya neden olabilir.
AGİ’den Emekli Olan Eş Yararlanabilir mi?
Asgari geçim indirimi hesaplamasında, evli eşi çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş faktörü önemlidir. Ancak, eşin emekli olması durumunda, emekli maaşı bir gelir olarak kabul edildiğinden, bu eş “herhangi bir geliri olmayan eş” kategorisine girmez. Dolayısıyla, emekli olan eş için ekstra AGİ alınamaz. Bu nedenle, eşin emekli olup olmadığı, AGİ hesaplamasında dikkate alınması gereken bir faktördür.
Kimlere AGİ Ödenmez?
Asgari geçim indirimi ödenmeyen kişiler, belirli gelir seviyesinin üzerindeki bireyler ve emekli maaşı alan eşlerdir. Özellikle, emekli maaşı alan eşler “geliri olmayan eş” kategorisine girmezler, bu nedenle bu grup için ekstra AGİ ödenmez. Ayrıca, asgari ücretin üzerinde geliri olan bireyler için de AGİ uygulaması kaldırılmıştır.
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Kim Tarafından Ödenir?
Asgari geçim indirimi, işveren tarafından çalışanın maaşına ek olarak ödenir. Bu ödeme, çalışanın asgari geçim standartlarını karşılamasına yardımcı olmak amacıyla devlet tarafından oluşturulmuş bir vergi indirim sistemidir. İşveren, bu indirimi çalışanına öderken, ödediği ücret üzerinden bu miktar işverenin gelir vergisinden düşülür.
AGİ'nin miktarı, çalışanın medeni durumu, eşinin çalışma durumu ve çocuk sayısına göre değiştiği için işveren, bu bilgilere dayanarak AGİ'yi doğru şekilde hesaplamalı ve çalışanın maaşına eklemelidir. Bu nedenle, çalışanın herhangi bir medeni durum değişikliği veya çocuk sahibi olma gibi durumlarında işverene bilgi vermesi önemlidir.
AGİ Başvurusu Nasıl Yapılır?
Asgari geçim indirimi fonundan yararlanmak isteyen çalışanlar, işverenlerine “Aile Durumu Bildirim Formu”nu sunmalıdırlar. Bu form, AGİ'nin doğru hesaplanması için gerekli olan temel bilgileri içerir. İşveren, bu formu alarak çalışanın maaşına eklenmesi gereken AGİ miktarını belirler. Eğer çalışanın medeni durumunda, çocuk sayısında veya eşinin çalışma durumunda değişiklik olursa, bunun 1 ay içerisinde işverene bildirilmesi ve yeni bir formun doldurulması gerekmektedir.
AGİ formu, işe yeni başlayan sigortalılar veya devlet memurları için İnsan Kaynakları (İK) departmanı tarafından sağlanabilir. Ancak çalışanlar, bu formu internet üzerinden Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sitesinden de indirebilirler. Form, çalışanın medeni durumu, eşinin çalışma durumu, çocuk sayısı gibi bilgileri içerir ve AGİ'nin doğru hesaplanması için kritik öneme sahiptir. Doldurulan form işverene sunulmalıdır.
AGİ Formunda Hangi Bilgiler Yer Alır?
Asgari geçim indirimi formunda çalışanın adı, soyadı, TC kimlik numarası, görevi, medeni hali gibi temel bilgilerin yanı sıra, eşinin adı, soyadı, eşinin çalışma durumu ve çocuk bilgisi gibi detaylar da bulunmaktadır. Eşin çalışma durumu ve gelir elde edip etmediği bilgileri, AGİ hesaplamasında kritik rol oynar. Ayrıca, çocuk sayısı ve çocukların yaşları da formda belirtilmelidir. Bu bilgilerin doğru ve eksiksiz doldurulması, AGİ'nin doğru bir şekilde hesaplanabilmesi için büyük önem taşır.
İş Değişikliği AGİ’yi Nasıl Etkiler?
İş değişikliği, asgari geçim indirimi üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. Yeni bir işe başladığında çalışanın “Aile Durumu Bildirim Formu”nu işverenine vermesi gerekir. Eğer çalışanın bu süreçte medeni durumunda, çocuk sayısında veya eşinin çalışma durumunda değişiklik olmuşsa, bu durumu yeni işverene hemen bildirilmesi esastır.
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nasıl Hesaplanır?
Asgari geçim indirimi, çalışanın medeni durumu, eşinin çalışma durumu ve çocuk sayısına göre belirlenen oranlarla hesaplanır. Özellikle, AGİ hesabı ücretin elde edildiği takvim yılı başından itibaren geçerli olan güncel asgari brüt ücret üzerinden yapılır. Brüt asgari ücret üzerinden AGİ hesabı yapılırken;
- Bekar ise kendisi için %50 si,
- Evli ve eşi çalışmayan için %10,
- Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu için çocuk başına %7,5,
- Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu için ayrı ayrı %7,5,
- Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu için ayrı ayrı %10,
- Evli eşi çalışmayan 4 ve üzeri sayıda çocuk sahibi ise her biri için %5 oranları dikkate alınır.
Örneğin, 2022'de brüt asgari ücret 10.008,00 TL olsun diyelim. Evli, eşi çalışmayan ve 2 çocuk sahibi olan işçi için;
AGİ yüzdesi: %50 (işçi için) + %10 (çalışmayan eş için) + %7,5 (1. çocuk için) + %7,5 (2. çocuk için) = %75 olacaktır.
Bu durumda AGİ hesaplaması; 10.008,00 TL x %15 (1. gelir vergisi dilimi) x %75 = 1.126,20 TL olarak bulunur.
Asgari geçim indirimi hesaplamalarınızı ve çalışanlarınızın maaş detaylarını BizimHesap ile kolayca yönetin. Vergi dilimlerini, maaş hesaplamalarını ve diğer muhasebe işlemlerinizi tek bir platform üzerinden gerçekleştirin. Fatura, arşiv ve ticaret takibi gibi şirket işlemlerinizi de bu sistem üzerinden kolayca yönetebilirsiniz. Bizim Hesap mobil uygulaması sayesinde, işlemlerinizi dilediğiniz yerden, her an gerçekleştirebilirsiniz. İşletmenizi ileriye taşımak için şimdi bizimle iletişime geçin ve AGİ hesaplamalarınızı daha pratik hale getirin.
SSS
AGİ Yatırılmazsa Kıdem Tazminatı Ödenir mi?
Asgari geçim indirimi yatırılmadığında işçi, iş sözleşmesini haklı sebeple feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.
AGİ Ödemesi İşveren için Zorunlu mudur?
AGİ ödemesi işverenin yasal zorunluluğudur. İşveren, çalışanına AGİ'yi ödemekle yükümlüdür ve bu ödeme, işçinin yasal hakkıdır. AGİ'nin ödenmemesi, işverenin yasal yükümlülüğünü yerine getirmediği anlamına gelir ve bu durumda işveren, yasal yaptırımlarla karşılaşabilir.
AGİ Asgari Ücrete Dahil midir?
Asgari geçim indirimi, asgari ücrete dahildir. Özellikle 1 Ocak 2016’dan itibaren geçerli olan ve bekar veya eşi çalışan çocuksuz işçi için belirlenen asgari ücretin içerisinde AGİ yer almaktadır. Ancak, eşin çalışma durumu ve çocuk sayısına göre değişiklik gösteren AGİ tutarları, asgari ücretin üzerine ek olarak ödenir.
Birden Fazla Ücret Alan AGİ’den Nasıl Yararlanır?
Çalışanın birden fazla işverenden ücret elde etmesi durumunda, en yüksek ücret alınan işveren tarafından Asgari geçim indirimi (AGİ) karşılanır. Bu, işçinin birden fazla gelir kaynağı olsa dahi AGİ'nin sadece bir kez uygulanmasını sağlar ve bu da işçinin toplam gelirine göre en yüksek ücreti veren işveren tarafından ödenir.
18 Yaşından Büyük Olan, Çalışmayan ve Öğrenim Görmeyen Çocuk İçin AGİ Alınır mı?
18 yaşından büyük, çalışmayan ve öğrenim görmeyen çocuklar için Asgari Geçim İndirimi (AGİ) alınamaz. AGİ, 18 yaşından küçük veya 18 yaşından büyük fakat öğrenim gören çocuklar için uygulanabilir. Bu nedenle, belirtilen şartları taşımayan çocuklar için bu indirimden yararlanmak mümkün değildir.
AGİ Ödenmezse Ne Olur?
AGİ’yi ödemeyen işveren İş Kanunu ve Vergi Usul Kanununa uymadığı için suç işlemiş sayılır. Bu durumda Maliye Bakanlığı re’sen veya ikmalen tarhiyat yaparak işverene vergi ziyaı cezası kesecektir. İşçi tarafında ise iş sözleşmesi feshedilebilir ve hukuk yoluna başvurulabilir.
İşletmenizin her aşamasında karşılaştığınız zorlukları ve sorumlulukları biliyoruz. Personel maliyetlerinizi daha etkin bir biçimde yönetmek, ön muhasebe işlerinizi kolay ve hızlı bir şekilde sürdürebilmek adına sizinleyiz! Eğer BizimHesap'ın bulut tabanlı ön muhasebe hizmetinden henüz faydalanmadıysanız, platformumuzu 14 gün boyunca ücretsiz deneyerek işletmenizin gereksinimlerine ne kadar uygun olduğunu görebilirsiniz.
