Kripto paralar genelde rekor yükselişler, ani çakılmalar, dalgalanmalar ile gündeme geliyor. Kripto para yatırımcısı olmayanlar dahi merakla takip ediyor ve kripto paralara olan ilgi giderek artıyor.
Yatırımcı olarak kripto para dünyasında işlem yapmak içinse ön araştırmanın iyi yapılması, risklerin ve avantajların farkında olmak çok önemli.
Bu yazımızda
- kripto para nedir,
- nasıl alınır,
- kripto paraların avantajları nelerdir,
- yatırım yaparken nelere dikkat edilmesi gerekir gibi önemli sorulara yanıt veriyoruz.
Yeni başlayanlar için kripto para rehberimizi okuyarak merak ettiğiniz konuları öğrenebilirsiniz.
Kripto Para Nedir?
Detaylara girmeden önce en temel soruyla başlayalım: Kripto para nedir?
Kriptografi kavramı “şifreleme” anlamına gelir. Kripto para işlemlerini doğrular ve güvenliğini sağlar. Bu nedenle “kripto para” olarak niteledilir.
Kripto para, tamamen sanal bir para birimidir. Kripto para birimleri merkeziyetsizdir ve herhangi bir otorite (hükümet, merkez bankası vb.) tarafından düzenlenmez.
En bilinen kripto para birimi Bitcoin, 2009 yılında geliştirildi. Bitcoin dışında Ethereum, Ripple, Litecoin gibi diğer kripto para birimleri de en bilinenler arasında.
Kripto Para Nasıl Alınır?
Bir yatırımcı olarak kripto para işlemlerini yapmak için güvenli bir yol arıyor olabilirsiniz. Kripto para borsasından alım-satım işlemler yapabilirsiniz. Bunun için şu adımları takip etmeniz gerekir:
- Pek çok kripto para borsası ve işlem yapabileceğiniz platform var. Araştırmanızı yaparak size uygun olanı ve güvenilir bir tanesini seçin.
- Seçtiğiniz platformda bir hesap oluşturun ve kimlik doğrulama gibi işlemleri tamamlayın.
- Hesabınıza geleneksel para birimlerinden (ya da kripto para birimi de olabilir) yatırın.
- Alım-satım işlemleri bölümünü inceleyin.
- Alım yapacağınız ya da satacağınız kripto para için emir girişi yapın.
- İşlemi onaylamadan önce detayları kontrol edin ve ardından onaylayın.
- Kripto varlıklarınızı kripto para cüzdanına aktarabilirsiniz. (Kripto para cüzdanlarını yazımızın devamında inceliyoruz.)
Kripto Paraların Avantajları Nelerdir?
Kripto paranın yatırımcıları cezbeden pek çok avantajı var. İşte o avantajlardan birkaçı:
- Merkeziyetsizlik: Kripto paralar merkezi otoritelere bağlı değildir. Herhangi bir aracıya ihtiyaç duymadan işlem yapmayı sağlar.
- Güvenlik: Kriptografi, kripto paraların güvenliğini sağlar ve dolandırıcılığı önlemeye yardımcı olur.
- Küresellik: Kripto para transferleri, fiziksel sınırlardan etkilenmez.
- Şeffaflık: Blockchain teknolojisi sayesinde tüm işlemler herkes tarafından görülebilir ve kaydedilir.
- Anonimlik: Herhangi bir kripto para işlemini kimliğinizi açıklamadan gerçekleştirebilirsiniz.
- Düşük işlem maliyeti: Banka gibi aracı kurumlarla yapacağınız transferlere göre çok daha düşük işlem maliyeti ile kripto para transferi yapabilirsiniz.
Kripto Para Cüzdanı Nedir ve Nasıl Oluşturulur?
Kripto paralar hakkında kısa bir araştırma yaptığınızda bile “kripto para cüzdanı” kavramıyla karşılaşırsınız. Kripto para cüzdanları, kripto varlıklarınızı saklayıp yönetebileceğiniz cüzdanlardır.
Çeşitli kripto para cüzdanları bulunuyor ve bu cüzdanların birbirlerinden ayrıldıkları bazı noktalar var. Gelin kripto cüzdan çeşitlerini birlikte inceleyelim:
Sıcak cüzdanlar
Kullanım ve erişim kolaylığı sunan, pratik, internet bağlantısı ile erişilebilen kripto para cüzdanlarıdır. Çevrim içi ortamda oldukları için güvenlik riskleri barındırır.
- Mobil cüzdan: Mobil uygulama benzeri çalışırlar. Siber saldırı riski olabilir.
- Web cüzdan: Varlıkları hizmet sunan firmanın sunucularında saklar. Siber saldırılara açık olabilirler.
- Masaüstü cüzdan: Masaüstü uygulaması şeklinde bilgisayarınıza yükleyebileceğiniz cüzdanlardır.
Soğuk cüzdanlar
Kağıt cüzdan ya da bir USB bellek gibi internet bağlantısına ihtiyaç duymayan cüzdanlardır.
- Donanım cüzdan: En güvenli cüzdan türü olduğunu söyleyebiliriz. USB bellek benzeri fiziksel cihazlardır.
- Kağıt cüzdan: Kripto hesabınıza erişim sağlayan özel anahtar ve cüzdan adresini içeren fiziksel kağıt cüzdanlardır.
Peki bu kripto para cüzdanlarını nasıl oluşturabiliriz? Bunun cevabı cüzdan türüne göre değişiklik gösterir. Çevrim içi kullandığınız sıcak cüzdanları, ilgili uygulamayı cihazınıza indirerek oluşturabilirsiniz.
Çevrim dışı kullanılan soğuk cüzdanları ise satın alarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Dijital Cüzdan Nedir? Nasıl Kullanılır?
Kripto Para Yatırımı Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kripto para ani yükselişler ve dalgalanmalarla sık sık gündeme geliyor. Dolayısıyla kripto para yatırımında yüksek kazanç potansiyeli ve riskler yan yana diyebiliriz. Kripto para yatırımı yaparken dikkat etmeniz gereken noktalar:
Piyasayı, borsaları ve projeleri araştırın
Yatırım yapmaya başlamadan önce bilgi edinmek en önemli adım. İşlem yapabileceğiniz çok sayıda kripto para borsası olduğu için iyi analiz etmeniz gerekir. Ayrıca kripto para projeleri, ekipleri, yatırımcı yorumları da dikkate almanız gereken bir diğer nokta.
Piyasayı da uzman yorumları ile incelemeniz faydalı olur. Araştırmalar sayesinde grafikleri daha doğru yorumlayabilir ve piyasaları, riskleri, rekabeti daha iyi anlayabilir hale gelebilirsiniz.
Dalgalanmalara hazır olun
Kripto para çok popüler olsa da hala çok yeni bir yatırım aracı. O nedenle kripto para piyasasındaki volatilite (oynaklık), hazır olmanız gereken bir faktör. Değişkenliklerin farkında olmak ve önce küçük yatırımlarla başlamak faydalı olabilir.
Ayrıca yatırım yapmaya başlamadan önce risk yönetimini de düzgün planlamanız büyük kayıpları engelleyebilir.
Yatırımcılarını çeşitlendirin
Diğer yatırım planlarında olduğu gibi kripto parada da yatırımları çeşitlendirmek paranızı daha etkili yönetmenize yardımcı olur.
Tüm paranızı tek bir birime yatırmak, ani bir dalgalanmalardan çok fazla etkilenmenize sebep olabilir. Oysa farklı birimlere (yüksek ve düşük riskli) yatırım yapmak riskleri azaltarak finansal olarak dengede kalmanızı sağlayabilir.
Cüzdanları öğrenin
Kripto para birimlerini nasıl saklayacağınızı belirlemeniz gerekir. Bunun için farklı cüzdan türleri mevcut. Her birinin avantajlarını, farklarını, güvenlik ve teknik detaylarını araştırarak size en uygun cüzdanı seçebilirsiniz.
Duygularla hareket etmeyin
Bu kadar iniş ve çıkışların ve manipülasyonun olduğu bir borsada panik ile hareket etmek sizi zarara uğratabilir. Ani fiyat hareketlerinin olduğu dönemlerle duygularınızla hareket etmek yerine stratejinize uygun hareket etmeniz daha doğru olur.
Kripto Para Ticareti Yaparken Hangi Riskler Bulunur?
Kripto paranın avantajları arasında merkeziyetsiz olmasını ve bir otoriteye bağlı olmamasını saymıştık. Bu her ne kadar bir avantaj da olsa bazı riskleri de beraberinde getiriyor.
Hem merkeziyetsiz olması hem de anonim şekilde işlem yapmaya açık olması, kripto para borsasında
- kara para aklama,
- yasal olmayan işler için kaynakları barındırması,
- dolandırıcılık gibi yasa dışı işlere zemin açıyor.
Tüm bunlardan dolayı kripto para piyasasında güven konusunda bazı endişeleri oluşturuyor.
Bunların dışında
- kripto para yatırımlarını dijital ortamda saklayan yatırımcılar için siber saldırılar,
- pek çok ülkede kripto paralarla ilgili yasal düzenlemelerin olmaması ve belirsizlikler,
- manipülatif yatırımcılar nedeniyle görülen ani düşüş ve yükselişler,
- artan talepler nedeniyle hızlı yükselişler ve ani fiyat hareketleri,
- FOMO (Fear of Missing Out) yani kaçırma korkusu gibi psikolojik etkilerle hareket etme riskleri gibi riskler de söz konusu.
Kripto Para Yatırımı Yaparken Hangi Stratejiler İzlenmelidir?
Pek çok insan kripto para yatırımı hızlı ve yüksek kazanç sunuyor gibi düşünüyor. Ancak beraberinde getirdiği riskler ve kripto borsasındaki dalgalanmalar mutlaka göz önünde bulundurulmalı.
İşte başarılı bir kripto yatırım için stratejiler:
- Her şeyden önce araştırın. Kripto para alımına başlamadan önce en temel bilgilerden piyasa analizlerine kadar öncelikle bilgi edinmeye zaman ayırın.
- Risk toleransınızı belirleyin. Henüz alım-satıma başlamadan önce hedefleriniz ve risk toleransınız net şekilde belirli olsun.
- Küçük miktarlarla başlayın. Önce kaybetmeyi göze alabileceğiniz bir miktar para ile alım-satım yapın. Bu, öğrenme aşamasında büyük kayıplar yaşamanızın önüne geçer.
- Uzun vadeli düşünün. Kripto borsasında dalgalanmalar olağandır. Yatırımınızı uzun vadeli düşünerek kazanç için beklemek gerekebilir.
- Portföyünüzü çeşitlendirin. Tüm birikiminizi tek bir kripto paraya yatırmak yerine farklı coinlere yatırım yaparak riskleri azaltabilirsiniz.
- Teknik analiz yapın. Grafik okumayı öğrenmek, fiyat hareketlerini anlayarak piyasayı daha iyi analiz etmenize yardımcı olur. Böylece doğru kararlar almanız kolaylaşır.
- Duygusal kararlar vermekten kaçının. Kripto para borsasındaki dalgalanmalar nedeniyle psikolojik zorluklar ve panik ile verilen kararlar yaygındır. Araştırmanızı iyi yapıp sakin kalmaya çalışan. Otomatik emirler vermek duygularla hareket etmenizi engelleyebilir.
- Trendleri takip edin. Kripto para borsasını analiz edebilmek için haberleri, sosyal medyayı, verileri takip ederek beklentileri anlayabilirsiniz.
Kısaca sabırlı, sakin ve bilinçli olmak kripto para yatırımlarınızın başarı ile sonuçlanmasına yardımcı olur.
Sıkça Sorulan Sorular
Kripto para ile bir ürün satın almak, kripto paranın kabul görmesi ile ilgili bir durum. Teoride tıpkı bir fiziki para gibi kripto para ile de her şeyi alabilirsiniz ama günümüzde henüz kripto parayı kabul eden kurumların sayısı epey sınırlı.
O nedenle şu an için kripto parayı; bazı teknolojik ürünler ve e-ticaret siteleri, arabalar, lüks ürünler gibi ürünleri alırken kullanabilirsiniz.
Bu kurumlar zamanla artabileceği için hangi kurumların kripto para ile ödeme kabul ettiğini araştırmanız gerekir.
Kripto para fiyatlarındaki dalgalanmaları etkileyen başlıca durumları
– arz-talep dengesi,
– kripto para hakkında medyadaki haberler,
– hükümetlerin yaptıkları açıklamalar ve yasal düzenlemeler,
– bazı yatırımcıların oluşturduğu manipülasyon,
– yatırımcıların psikolojik alım-satımları,
– küresel ekonomik faktörler olarak sıralayabiliriz.
Kripto paraların vergilendirmesi için bu paraların hukuken tanınması gerekir. Vergilendirme konusunda detaylar netleşmese de Türkiye’de kripto varlıklar ve ilgili hizmet sağlayıcılar için yasal düzenlemeler yapılıyor.
13 Mart 2025’te kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ilişkin iki tebliğ yayımlandı. Bu düzenlemeler ile kripto varlık hizmet sağlayıcıları, TÜBİTAK ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzenleme ve denetim yetkisi altına alındı.
Yeni düzenlemelerden öne çıkan noktalar ise şu şekilde;
– platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıklar kaldıraçlı olarak alınıp satılamaz,
– platformların kuruluş sermayelerinin asgari 150.000.000 TL; saklama kuruluşlarının kuruluş sermayelerinin asgari 500.000.000 TL olması zorunludur,
– platformlar müşteri varlıklarının %3'ü kadar likit rezerv bulundurmak zorundadır.
Yasal düzenlemeler devam ettikçe kripto varlıklar ve vergi konusunun detayları da zaman içerisinde netleşecek. Düzenlemeler sonucunda kripto varlıkların gelir vergisi ve katma değer vergisine tabi tutulacağı düşünülebilir.
Bu yazı yalnızca genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve yatırım tavsiyesi değildir. Yukarıda yer alan bilgiler yönlendirme niteliği taşımaz. Bu bilgilerle yapılacak yatırımların sonuçlarından Bizim Hesap sorumlu tutulamaz. Finansal kararlarınızı vermeden önce kendi araştırmanızı yapmanızı ve bir uzmana başvurmanızı öneririz.
