Küçük işletmeler, maliyetlerin artmasından daha fazla etkilenir. O nedenle bu işletmelere sağlanacak vergi muafiyeti gibi avantajlar, faaliyetlerinin devamlılığı açısından çok önemli.
Esnaf muaflığı da bu desteklerden biri. Bu yazımızda esnaf muaflığından kimlerin faydalanabileceğinden başvuru detaylarına kadar pek çok önemli noktaya yer verdik.
Esnaf Muaflığı Nedir?
Esnaf muaflığı, küçük işletmelerin vergi yükünü azaltan ve böylece maliyetlerini hafifletmeyi amaçlayan bir uygulama. Esnaf muaflığı, belirli şartları sağlayanların gelir vergisinden muaf sayılması anlamına geliyor.
Esnaf muaflığı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu madde 9’da düzenlenmiş. Genellikle
- küçük esnaf,
- evde üretim yapanlar,
- el işi gibi ürünleri üretenler,
- seyyar olarak satış yapanlar bu muafiyetten yararlanıyor.
Bu kişiler, esnaf muaflığını şartlarını sağladığı sürece gelir vergisinden muaf tutulurlar.
Esnaf muaflığı uygulaması aynı zamanda kayıt dışı ekonominin de önüne geçmeyi hedefliyor.
Esnaf Muaflığından Kimler Yararlanabilir?
Gelir Vergisi Kanunu madde 9’a göre esnaf muaflığından yararlanabilecek kişiler;
- Gezici olarak veya bir iş yeri açmadan perakende satış yapanlar,
- Gezici olarak ve doğrudan tüketiciye hizmet vererek iş yapanlar (kalaycı, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, berber, nalbant, fotoğrafçı, vb.),
- Köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar ve aynı yerlerde aynı işleri bir iş yeri açarak yapanlar,
- Su üstünde motorsuz nakil vasıtaları işletenler; hayvanla veya bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar,
- Ziraat işlerinde kullanılan hayvan, hayvan arabası, motor, traktör veya sandallarla ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler,
- Dışarıdan işçi almadan ve muharrik kuvvet kullanmadan evde imal ettikleri; havlu, halı, kilim, dantel, nakış işleri ve turistik eşya, hasır, tarhana, mantı gibi ürünleri iş yeri açmadan (veya yıl içindeki satış tutarı ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere) elektronik ortamlardan satanlar,
- Ticari işletmelere ait atıkları satın alanlar hariç, bir iş yeri açmadan kapı kapı dolaşarak hurda maddeleri toplayarak/satın alarak ticaretini yapanlar,
- Yorganlık, çömlek yapımı gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan alanlarda faaliyette bulunanlar,
- Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretmek için konutların çatı veya cephelerinde kurdukları ve yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar,
- Ayrı bir iş yeri açmadan ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmadan evde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar (hasılat tutarı 1.580.000 TL’yi aşmamalı).
Esnaf Muaflığı Şartları Nelerdir?
Esnaf muaflığı şartlarını özetleyecek olursak;
- Bir iş yeri açılmaması,
- Dışarıdan işçi çalıştırılmaması,
- Evde üretim yapılması,
- Üretimde sanayi tipi ya da seri üretim yapabilen makineler kullanılmaması,
- İnternet vb. elektronik ortamda satılan ürünlerde hasılatın 1.580.000 TL’yi aşmaması,
- Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi olunmaması,
- Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmaması.
Esnaf Muafiyet Belgesi Nasıl Alınır?
Esnaf muaflığını taşıyorsanız bu avantajdan faydalanmak için vergi dairesinden “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” almanız gerekir. Bunun için:
- Vergi dairesine muafiyet talebinizi bildirip dilekçe vererek başvuruda bulunun.
- Vergi dairesi başvurunuzu inceler.
- Şartları yerine getirdiğiniz onaylanırsa sizin için “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” düzenlenir.
- Bu belgeye sahip olan kişilerin gelir vergisi mükellefiyeti olmaz.
- Belgeyi alanların 3 yılda bir, tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekir.
Esnaf Muaflığı Gelir Sınırı Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu madde 9’a göre internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satış hasılatı üst sınırı 2025 yılı için 1.580.000 TL olarak düzenlenmiştir.
İlginizi çekebilir: KOBİ Destekleri Nelerdir?
Esnaf Muaflığı Olanlar Vergi Mükellefi Sayılır mı?
Esnaf muaflığı kapsamında olanlar gelir vergisi mükellefi sayılmaz. Bu kişiler, belirlenen şartları sağladığı ve muafiyet kapsamında olduğu sürece gelir vergisi ödemekle yükümlü değildir.
Esnaf Muaflığına Başvuru Nasıl Yapılır?
Esnaf muaflığı başvurusunu ikametgahınızın bulunduğu yerdeki vergi dairesinden yapabilirsiniz. Başvuru için Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi Alma Dilekçesi iletmeniz gerekir.
Başvuru sırasında ilgili evraklar doğru ve eksiksiz şekilde doldurulmalıdır. Vergi dairesinin değerlendirmeleri sonucunda başvurunuz uygun görülürse Esnaf Muaflığı Belgesini alabilirsiniz.
Esnaf Muaflığı Kapsamındaki Faaliyetler Nelerdir?
Esnaf muaflığı kapsamındaki faaliyetleri;
- El yapımı ürünler,
- Seri üretim yapabilen makineler kullanmadan yapılan üretimler,
- Kaybolmaya yüz tutan geleneksel meslek kodlarındaki faaliyetler,
- Seyyar satış,
- Küçük ölçekli nakliyecilik olarak sıralayabiliriz.
İlginizi çekebilir: KOBİ’ler için Esnaf Kredisi Nedir? Nasıl Alınır?
Esnaf Muaflığı Denetimleri Nasıl Yapılır?
Denetimler, yetkililer ve belediye zabıtaları tarafından yapılabilir. Bunun için size verilen Esnaf Muaflığı Belgesini saklamanız gerekir. Belediye zabıtaları veya yetkililerce yapılan denetimlerde istendiği takdirde bu belgeyi, yapılan satışlara, giderlere ilişkin belgeleri ibraz etmeniz gerekir.
