Türkiye e-ticaret pazarı 2024 yılında tarihi bir sıçrama yaşadı. Ticaret Bakanlığı’nın yayımladığı “Türkiye’de e-Ticaretin Görünümü” raporu, sayfalar dolusu veriyi tek bir gerçeğe işaret edecek şekilde özetliyor:
Pazar büyüyor, kullanıcı davranışı dönüşüyor ve bu dönüşüme ayak uyduramayanlar için tablo giderek zorlaşıyor.
Gelin raporun detaylarına ve verilerin bize ne söylediğine yakından bakalım.
e-Ticarette Hedef Kitle ve Davranışları: Kim, Ne Satın Alıyor?
Toplam e-ticaret hacmi %61,7 artarak 3 trilyon TL’yi aşarken işlem sayısı 5,91 milyar adede ulaştı. Ancak rakamların arkasında asıl dikkat edilmesi gereken;
- bu hacmin nasıl bir kullanıcı profiliyle,
- hangi ürün gruplarında ve
- hangi dinamiklerle gerçekleştiği.
2024 yılı, özellikle perakende e-ticaretteki büyümenin öne çıktığı bir dönem oldu. Sepet tutarlarının artması, kullanıcı başına düşen işlem sayısının yükselmesi, kadınların harcamalardaki payının %58’e çıkması ve 30-34 yaş grubunun baskınlığı, pazarın merkezinin kim olduğunu açıkça gösteriyor.
Yani artık yalnızca internetten satış yapabilmek değil, doğru kitleye doğru deneyimi sunmak önemli hale gelmiş durumda.
Kadın kullanıcılar giyim, kişisel bakım, ev dekorasyonu gibi alanlarda açık ara öndeyken; erkek kullanıcılar elektronik ve ulaşım kategorilerinde daha etkin bir konumda.
Tüm bu veriler, “herkese her şeyi satalım” yaklaşımının devrini kapatıyor. Artık başarılı olanlar;
- segmentasyon yapan,
- içeriklerini hedef kitleye göre şekillendiren ve
- deneyimi kişiselleştiren işletmeler olacak.
KOBİ’ler için e-Ticaret: Hacmi Küçük Potansiyeli Büyük İşletmeler
600 bini aşkın işletmenin e-ticaret faaliyetinde bulunduğu pazarda, işletmelerin %72’si düşük hacimli. Bu veri, işletmeler için hem gerçekçi bir fotoğraf hem de ciddi bir fırsat alanı anlamına geliyor.
Çünkü hâlâ çok büyük bir çoğunluk e-ticarete ya yeni girmiş ya da potansiyelini tam kullanamıyor. Fark yaratmak için büyük sermayeye değil, doğru stratejiye ihtiyaç var. KOBİ’lere özel e-ticaret çözümleri ile satış süreçlerini dijitalleştirmek ve pazardaki dönüşüme ayak uydurmak mümkün.
- Hedef kitleye uygun ürün seçimi,
- kampanya zamanlamaları,
- ödeme altyapısının güvenilirliği ve
- teslimat hızında sağlanan üstünlükler, bu rekabette oyun değiştirici unsurlar haline gelmiş durumda.
İlginizi çekebilir: İşinizi Online’a Taşırken Nelere Dikkat Etmelisiniz? e-Ticarette Başlangıç Rehberi
Dijitalleşme ve Hızlı Ticaret: Q-Commerce Yükseliyor
Dijitalleşmenin e-ticaret üzerindeki etkisi sadece tüketici tarafında değil, lojistikten pazarlamaya kadar birçok alanda dönüşüm yaratıyor. Hızlı ticaret de bu konunun tam merkezinde.
Hızlı ticaret yani Q-Commerce; “tüketicilerin ihtiyaç duyduğu ürünlere dakikalar içinde ulaştığı, hız odaklı bir e-ticaret modeli”. Hızlı ticaret özellikle; yemek, gıda, içecek gibi ihtiyaçların çok hızlı şekilde tedarik edilmesini sağlıyor.
Hızlı ticaret (Q-Commerce) segmentinin bir yılda %98 oranında büyüyerek 250 milyar TL’ye ulaşması, kullanıcıların “şimdi, hemen, hızlı” talebini net biçimde ortaya koyuyor.
Bu değişim sadece yemek sektörüne değil, FMCG’den elektronik aksesuara kadar birçok kategoriye sirayet edecek. Burada öne çıkmak isteyen işletmelerin, lojistik iş ortaklarıyla entegrasyonunu iyileştirmesi, ürün listesini daha sade ve erişilebilir hale getirmesi gerekiyor.
e-Ticarette İstanbul Dışında Yükselişte Olan Şehirler
Dikkat çeken bir diğer unsur da bölgesel e-ticaret uyumu. İstanbul her zamanki gibi lider olsa da Kayseri ve İzmir gibi iller, e-ticarete adaptasyon konusunda öne çıkıyor.
Bu, İstanbul merkezli e-ticaret düşünmeyen işletmeler için önemli bir avantaj. Çünkü bu illerde rekabet henüz doygunluğa ulaşmış değil, kullanıcı sadakati daha kolay kazanılabiliyor ve dijital reklam maliyetleri nispeten daha düşük.
Özetle
Günün sonunda şu çok açık: Türkiye’de e-ticaret hacmi büyüyor ama büyümenin yönü değişiyor. İşletmelerin artık hacme değil, veriye odaklanması gerekiyor. Satış yaptığınız kadar, neden satamadığınızı da analiz etmelisiniz.
Müşteri sepetine ne koyduğundan çok, sepette neyi bırakıp çıktığına bakmalısınız. Çünkü bundan sonraki rekabet, ürünü yükleyenin değil; veriyi okuyanın kazanacağı bir düzleme evriliyor.
Bu rapor, yalnızca bugünü değil, önümüzdeki 12-24 ayı planlayabilmek için de bir rehber niteliğinde.
Kaynakça: Ticaret Bakanlığı Türkiye'de e-Ticaretin Görünümü Raporu
