İş planı hazırlamak için çalışmalara başladıysanız profesyonel bir sonuç elde etmek için nelere dikkat etmeniz gerektiğini hemen öğrenin!
İş planı hazırlarken profesyonel bir sunum niteliğinde olmasına özen göstermeniz gerekebilir. Mevcut ya da yeni işiniz hakkında gerekli olan tüm detayları doğru olarak aktarmak size hem gelecekte yön verecek bir rehber niteliğinde olacak hem de finans sağlamak için doğru bir şekilde mevcuttaki durumunuz ile gelecek hedeflerinizi aktarmanızı sağlayacak.
Özet Kısmını Hazırlayın
İş planı hazırlarken ilk önce genel hatları belirleyebilecek 1 – 2 sayfalık bir özet hazırlamalısınız. Yapacağınız işin kapsamını, sağlayacağı faydayı, varsa rakiplerinizden sizi ayıran farkları, işinizi büyütmek ya da yeni bir iş kurmak için ihtiyacınız olan kaynağı ve sebeplerini, yönetim tecrübesini ve bu tecrübenin faydasını aktarmanız gerekir.
Bu bölümde dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, öncesinde sizin de bu konuda ne gibi hedefleriniz olduğu, ne kadar bütçeye ihtiyacınız olduğu gibi konularda net olarak cevaplar bulmuş olmanız gerektiğidir. Bu sorulara net cevaplar vermeniz gerçekten yapılan çalışmanın “özet” olmasını sağlar. Aksi halde çok uzayabilir.
İşletme ve Faaliyet Geçmişinizi Anlatın
İş planını mevcut bir işletmeye sahip olarak hazırlıyorsanız şu ana kadar neler yaptığınızı anlatmanız, işletmenizin başarılarından bahsetmeniz gerekir. Bu süreci kuruluş tarihinden başlayarak geldiğiniz noktaya kadar açıklamanızda fayda vardır. Bununla birlikte eğer işletme çatısı altında ya da yeni bir girişim söz konusu ise bunu neden yapmak istediğinizi anlatmanız gerekir.
Bu bölüm için de araştırmanızı önceden yapmış olmanız gerekir. Amaç ve hedeflerinizin sizi bir başarı öyküsüne taşıması için sahip olduğunuz işletmenin ya da yeni girişiminizin potansiyelini ölçecek bir araştırma yapmanız gerekir. Bunun için de en doğru yollardan biri, potansiyel müşterilerinizden feedback almak olacaktır.
Ürün ya da Hizmeti Tanıtın
İşletmeniz ya da girişiminiz ne gibi bir ürün ya da hizmet verecekse bununla ilgili olarak detaylı bir açıklamaya yer verin. Ürün ya da hizmetinizin ne gibi avantajları ve dezavantajları olduğu, ne gibi ihtiyaçlara cevap verdiği, kalite ve maliyet açısından rakiplerden nasıl ayrıldığı, patent sahibi olup olmadığınız gibi bütün detaylara yer verin.
Ürün ya da hizmetinizi anlatmadan önce sizin de pazar araştırması yapmış olmanız lazım. Eğer varsa rakipleriniz bu konuda size birçok referans sunabilir. Hatta bir müşteri gibi davranarak rakiplerinizin ürün ya da hizmetlerini inceleyerek avantaj ve dezavantajları deneyimleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra TOBB ve KOSGEB tarafından hazırlanan kaynaklara da başvurabilirsiniz.
Pazarlama Stratejinizi Belirleyin
Sadece iş planı hazırlarken değil, mevcut ya da yeni bir girişim için de yönetimden sonraki en önemli süreç pazarlamadır. Her şeyden önce ürün ya da hizmetinizin yerel olup olmadığı gibi sorular mutlaka cevaplanmalıdır. Bu konu, pazar araştırmasının da kapsamını doğrudan etkiler.
Bu bölümü hazırlarken hali hazırdaki pazar araştırmasından sizin için pazar payının ne olacağı sonucunu da çıkarmalısınız. Aksi halde ne kadar kazanç elde edeceğinizi ve gelecekteki pazar payı hedeflerinizin ne olacağını açıklayabilmeniz mümkün olmaz. Bu bölümde karşılaştırmalı oranlara yer verebilirsiniz, hatta grafiklerle de bu alanı desteklemeniz sizin için bir avantaj olabilir.
İmalat ve Hizmet Sürecinizi Anlatın
İş planı içindeki bir diğer bölümü de bu başlık altında oluşturmalısınız. Üretim sürecinizi olabildiğince yalın bir şekilde anlatmalısınız. Ancak mevcut tesisleriniz, üretim kapasiteniz, iş gücünün kapasitesi ve maliyeti gibi detayları vermelisiniz.
Bu noktada iyi bir planlama yapmış olmanız gerekir. Grafiksel bir anlatım da seçeceğiniz bu bölümde hesaplarınız net ve tutarlı olmalı. Bununla birlikte bütün süreci her detayıyla anlatmamaya ve çok uzun tutmamaya da dikkat etmelisiniz.
Finansal Bilgileri Doğru Aktarın
İşletmeniz için size gereken finansı sağlamak için öncelikle mevcut hesaplarınızı doğru bir şekilde aktarmalısınız. Vergi kanunları ile uyumlu olması gereken bu kısımda yer alacak olan brüt kar marjı, vergi öncesi net kar, satışlar ve mali tablolar, yatırımcılar için büyük önem taşır.
Bu kısımda rakamlardan emin olmalı ve hesaplarınızı doğru yapmalısınız. Mali tablolarınızın doğru ve öngörülü hesaplara dayanıyor olması, kaynak bulmanız açısından sizin güvenilirliğinizi de gösterecektir.
Risk Hesaplaması Yaptığınızı Gösterin
İş planı yaparken bu bölümde mevcut işletmeniz ya da yeni girişiminizin kapsadığı riskleri aktarmalısınız. Süreç içinde karşılaşabileceğiniz riskleri saptamak ve bunların çözüm yollarını bulmak yatırım açısından olduğu kadar sizi bekleyen süreç açısından da çok önemlidir.
İş planı hazırlarken vizyonunuz ile birlikte ortaya koyacağınız bu bölümde samimi olmanız çok önemli. Öngörülerinizin tutarlı ve referanslara dayalı olması, arka planda detaylı bir araştırmanın süzgecinden geçirilerek aktarılması, yatırımcıların önem vereceği bir konu olacaktır.
Her bir bölümünde ayrı ayrı dikkat etmeniz gereken bu noktaların dışında, genel olarak iş planı yaparken dikkat etmeniz gereken birkaç noktayı daha belirtelim;
- Formatı çok iyi belirleyin ve aşama aşama bu formata uyun. İş planı adı altında göstereceğiniz sunum sizin için güvenilirlik puanını da oldukça etkileyecektir.
- Sadece gerekli bilgiyi, ilgili bölümde aktarın. Çok fazla bilgi vermek, sadece kalabalık görünmesi için her şeyden bahsetmek; sizi amatör gösterir ve yapmak istediklerinizi anlatmak için yardımcı olmaz.
- Edebi bir metin hazırlamadığınız için teknik anlatımı doğru aktarmak adına kısa cümleler kurun. Çok uzun cümleler iş planı için hem sıkıcı hem de gereksiz olacaktır.
- İş planı hazırladıktan sonra bunu kaldırıp rafa koyamazsınız. İçeriği her zaman dinamiktir, değişen pazar koşullarına göre sürekli güncellenmelidir. Bu yüzden takipte olmalı ve gerektiği zaman güncellemelisiniz.
- İş planı hazırlarken amaçlarınız ve hedefleriniz makul olmalı. Başarı hikayeniz için sınırsız hayaller kursanız da iş için gerçekçi başlangıç noktaları ve somut verilere ihtiyacınız olacaktır.
Tüm bu doğrultuda eksiksiz bir iş planı hazırlamanız mümkün olabilir. Elbette, günümüzde her şeyi kolaylaştıran teknolojinin bu konuda da size sağlayacağı bir fayda var. Profesyonel ve eksiksiz bir iş planı hazırlamak için dijital programlardan da faydalanabilirsiniz.